Verhaal

Joods echtpaar verraden in Zuid-Hollands dorp Nieuwkoop

Wie weet wie dit geweest kunnen zijn?

Door: Henk Valk

Mijn opa en oma hadden een Joods stel als onderduikers in huis. Maar zij zijn verraden en waarschijnlijk hebben ze de oorlog niet overleefd. Het adres was toen: Stationsweg D 28 in Nieuwkoop. Later geheten: Nieuwveenseweg 57. Wie waren deze mensen?

Het stel woonde in de opkamer van het huis aan de Sationsweg D 28, zoals het toen heette. Later heette het adres Nieuwveenseweg 57. Maar het huis bestaat niet meer. Mijn opa en oma leven niet meer.

Als kind vertelde mijn opa ons wel verhalen over vroeger, maar niet hierover. Hij is midden jaren '70 al overleden. Hij heeft in Vught vastgezeten nadat het echtpaar was opgepakt. Negen maanden volgens mijn moeder. Zes maanden volgens de gegevens van het NIOD. Hij is vrijgelaten, misschien wegens ziekte.

Ik weet niet zeker of ik mijn oma hierover heb horen praten.
Mijn moeder was toen het gebeurde nog heel jong. Ze heeft er nog vage herinneringen aan: dat ze niet op het gangetje in de buurt van de opkamer mocht spelen. Dat ze er een keer bruusk werd weggehaald en niet begreep waarom.

Ze herinnert zich een unheimisch gevoel, paniek rond het moment dat ze opgepakt werden. 'Een dik iemand' was erbij, toen ze werden opgepakt. Ze associeert die persoon met het verraad.

Namen zijn haar nooit verteld. En er is niemand meer die we het kunnen vragen. Haar oudere broer is inmiddels overleden en eigenlijk was ze zelf te jong om zelfs maar iets te kunnen herinneren.

Als kind stond ik niet echt stil bij dit verhaal: zo ging het nou eenmaal in de oorlog, dacht ik. Nu denk ik: maar wie waren die mensen?! Wie heeft hen gemist? Zijn er nabestaanden? Wie kan mij helpen deze mensen aan de vergetelheid te ontrukken?

Alle rechten voorbehouden