Dossier

Dit is het Joods Monument

Het Joods Monument is een online monument voor de meer dan 104.000 mensen die in Nederland als Joden werden vervolgd en de Holocaust niet overleefden. Initiatiefnemer was emeritus hoogleraar Isaac Lipschits (1930-2008). Hij wilde de slachtoffers uit de anonimiteit halen, door elk van hen in beeld te brengen, met alles wat er over hen bekend is.

In 2005 ging de eerste versie van het monument online. In de loop der jaren zijn vele tienduizenden aanvullingen gedaan, door de redactie en door het publiek. Deze informatie  zorgt ervoor dat de mannen, vrouwen en kinderen die in ’40- 45’ werden vermoord, niet vergeten worden.

Doelstelling

Het Joods Monument heeft twee hoofddoelstellingen: het levend houden van de herinnering aan Joden in Nederland die de tijdens de Sjoa zijn omgebracht of omgekomen én alle levende Joden in staat stellen hun wortels te zoeken. 

Daarnaast zet het Joods Monument zich in voor het aandragen van educatief materiaal voor verschillende vormen van onderwijs, het bevorderen van het wetenschappelijk onderzoek naar de Joodse gemeenschap in Nederland aan de vooravond van de deportaties en het digitaliseren en daardoor conserveren van historische bronnen.

De Joodse Gemeenschap in Nederland

Voor ieder slachtoffer is op de site een aparte gedenkpagina gemaakt: een donkerpaarse pagina met de basisgegevens, de leeftijd bij overlijden, en indien aanwezig, een portretfoto. Van bijna alle personen is daarbij informatie te vinden over het adres en de medebewoners en over de naaste familie.

De getoonde adressen zijn meestal afkomstig van de gemeentelijsten uit 1941 (soms uit 1942). Voor de meeste personen was dit het laatste officiële adres voor deportatie. 

Bij een heel aantal slachtoffers is bovendien aanvullende informatie beschikbaar: korte biografische aantekeningen en fragmenten uit allerhande bronnen, foto's en documenten, informatie over na-oorlogse schadeclaims, inboedellijsten en links naar andere websites waarop de persoon vermeld staat.

Zo worden de slachtoffers in de context van hun familie en de grotere gemeenschap geplaatst, en wordt op indringende wijze zichtbaar hoe groot het gat is dat door de Holocaust is geslagen.

Een monument in beweging

Het Joods Monument is nooit af. Bezoekers, historici en nabestaanden voorzien de site voortdurend van aanvullingen. De eerste jaren (van 2005 tot 2010) ging dat per email, telefoon of brief en werden de reacties geanonimiseerd verwerkt, als toevoeging van een bezoeker van de website. Sinds 2010 voegen gebruikers rechtstreeks informatie toe. Dit wordt in grote aantallen gedaan, wat het Joods Monument  maakt tot een rijke bron van informatie en documentatie. Het Joods Monument wordt dan ook veelvuldig gebruikt ter herdenking, educatie, en voor onderzoek. In 2016 is een vernieuwde versie van het Joods Monument online gegaan.

Ook u kunt tekst, foto’s, adressen, familierelaties, informatie over Stolpersteine of verwijzingen naar andere websites bij slachtoffers plaatsen.

Lees hier over meer over hoe u zich bij de site kunt aanmelden en welke aanvullingen u zelf kunt doen.

Hier vindt u meer informatie over de achtergrond en ontwikkeling van het Joods Monument en de gebruikte bronnen.