Ruben Abraham Munnikendam

Van dit gezin is ook een JOKOS-dossier (nummer 1710) aanwezig op het Gemeentearchief van Amsterdam. Voor inzage is toestemming nodig van de stichting Joods Maatschappelijk Werk. Uit het JOKOS-dossier is bekend dat er een claim is ingediend voor vergoeding van waardevolle voorwerpen ingeleverd bij de roofbank Lippmann-Rosenthal (L-claim, nummer 8695/4103).

Mijn moeder was Gertrud Roth maar zij werd altijd Trude genoemd. Zij werd op 5 Januari 1905 geboren in Nitschareuth in Thüringen als dochter van het Joodse echtpaar Meyer Roth en Martha Rosenfeld. Antisemitisme was al wijd verspreid in Duitsland – duistere oorzaken van economische crises werden toegeschreven aan een vermeende culturele, politieke en economische dominantie door de Joodse minderheid…

Na de machtsovername van Hitler in 1933 besloot mijn moeder Duitsland te ontvluchten en kwam naar Amsterdam. Ze zei, de Duitsers kennende dat ze wist wat ons boven het hoofd hing: „die bringen uns alle um“, maar stuitte toen op ongeloof. Zij vond onderkomen bij de familie Röttgen in de Ruydaelstraat in Amsterdam. Die hadden een boekhandel en vormden zo de schakel tussen mijn moeder en mijn vader S…

Mijn ouders besloten nu onmiddellijk te vluchten samen met oma Spiero. Ze hadden voor 1000 gulden valse papieren gekocht waarmee ze naar Zwitserland wilden. De dag voor het vertrek kwam de leverancier de documenten nog even ophalen voor een correctie. We hebben de man noch de papieren ooit teruggezien.

Omdat de tijd drong werd het improviseren. De werkster bood haar huis in de 1e Atjehstraat 46 II…

Over mijn verblijf in Westerbork en Theresienstadt heb ik weinig directe herinneringen. Het meeste is geheel gewist.Toch zijn er bepaalde indrukken gebleven plus de verhalen van mijn moeder. Van Westerbork herinner ik me alleen de afschuwelijk vieze rode kool die we kennelijk vaak te eten kregen. Het heeft me een levenslange aversie voor rode kool opgeleverd.

Verder herinner ik me de prachtige lup…

Mijn herinnering begint eigenlijk te lopen met de bevrijding door het Russische Rode Leger. Tanks en soldaten met een balalaika. Er werden snoepjes uit de tanks gegooid, waar iedereen zich op stortte. Ik mocht ze alleen niet aanraken laat staan eten. Er heerste vlek typhus, waaraan veel mensen alsnog stierven. Een goede beslissing van mijn moeder. In het kamp heerste ook kinderverlamming en tbc.

I…

Ook van de terugkeer heb ik maar een paar beelden. Omdat er typhus was uitgebroken en de spoorwegen grotendeels vernield waren konden we niet direct weg.We werden ten slotte door het Franse Rode Kruis in legertrucks naar een jachtslot gebracht. De Sudeten Duitse naam was Falckenau. Ik herinner me de slaapzaal met smetteloos wit beddengoed. Ik was gefascineerd door de geweien aan de wanden.

Van de …