Biografie

Het lot van Benjamin Gokkes en zijn vrouw Eva de Bock.

(Hun zoon overleefde de Holocaust door de onderduik).

Benjamin Gokkes, zoon van David Gokkes en Rachel Rimini, was geboren op 6 Augustus 1905 in Amsterdam. Hij was leraar van beroep. Toen zijn ouders op 6 September 1932 van de Uithoornstraat 6 naar de Newtonstraat 62 verhuisde, vertrok ook Benjamin naar een ander adres: Pythagorasstraat 10 in Amsterdam, waar hij woonruimte kreeg bij het gezin van de onderwijzer OLO Jacob Isaac Arenowitz. Maar al op 26 October 1932 vertrok hij naar Breda, waar hij kwam te wonen in de St. Jozefstraat 8. Hij trouwde op 8 Augustus 1933 in Amsterdam met Eva Bokkie, een dochter van Isaac Bokkie en Hanna Stuiver. Haar familienaam Bokkie werd in 1936 bij K.B. gewijzigd in De Bock. Op 5 Augustus 1938 werd hun zoon David Jacques André Gokkes geboren.

Benjamin Gokkes was met zijn gezin ondergedoken maar werd door verraad gearresteerd en belandde met zijn vrouw en zoon op 7 November 1942 als “straf-geval” in Westerbork. Hij was “gesperrt” wegens functie (rector Joods Lyceum in Den Bosch sinds 20 November 1941 en leraar aan de Joodse H.B.S. te Amsterdam sinds 15 September 1942.

Op zijn registratiekaart van de Joodse Raad stonden o.m. de volgende notities: (pogingen om deportatie te ontkomen):

7 November 1942: Had als rector Joods Gymnasium Den Bosch Sperr-oproep voor 19 October 1942.

7 November 1942: intervenieer op verzoek van v.d. Laan

10 November 1942: nog niets aanwezig op 8 November.

11 November 1942: Oproep doorgegeven maar niets aan te doen. Is “S-geval”.

13 November 1942: Anfrage nog in Westerbork

Maar Benjamin Gokkes was al op 10 November 1942 op transport te zijn gesteld naar Auschwitz. Dat transport was één van de z.g. Cosel-transporten, met 758 gedeporteerden, waarvan er in Cosel, ±80 km westelijk van Auschwitz gelegen, 180 voor arbeid geschikte mannen tussen de 15 en 50 jaar gedwongen werden de trein te verlaten, om vervolgens als dwangarbeiders in omliggende werkkampen in Opper-Silezië tewerkgesteld te worden.

De toen 37-jarige Benjamin Gokkes was één van de 180 mannen die in Cosel uit de trein gehaald werden. Zij kwamen als eerste allemaal in St. Annaberg terecht, een kamp waar aan de “Reichs Autobahn gewerkt wordt. Uit de verklaringen van de 9 overlevenden van het transport van 10 November 1942 is af te leiden dat de verdere route, die zij toen hebben moeten volgen naar de verschillende werkkampen was via St. Annaberg naar Johannsdorf, Klein Mangersdorf, Oderberg, Malapane, Seibersdorf  en Blechhammer, en enkelen naar het ressort Gross Rosen.

Benjamin Gokkes kwam uiteindelijk terecht in het dwangarbeiderskamp Neukirch, nabij het toenmalige Breslau, wat destijds behoorde tot het z.g. Gross-Rosen complex. Bij Breslau bevond zich een steengroeve waar mannen van de Coselgroep stierven. Daar is Benjamin uiteindelijk op 8 Maart 1943 om het leven gekomen en hij kwam terecht in een massagraf, gelegen op de Joodse Begraafplaats aan de Flughafenstrasse in Breslau.

Zijn vrouw Eva de Bock werd pas een maand later met het laatste transport van 1942 vanuit Westerbork gedeporteerd. Zij ging met het transport van 12 December 1942 naar Auschwitz en werd bij aankomst op 15 December 1942 aldaar onmiddellijk in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau vermoord. Hun beider zoon David Jacques André Gokkes, die op 5 Augustgus 1938 in Breda was geboren, heeft door de onderduik de Holocaust kunnen overleven.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten van David Gokkes (1861), Benjamin Gokkes; registratiekaart Gemeente Breda voor Benjamin Gokkes/St. Jozefstraat 8 per 26-10-1932; huwelijksakte Amsterdam 1933, 6200-2d akte 451 van 8-8-1933/Gokkes x Bokkie; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Benjamin Gokkes, Eva Gokkes-de Bock en David Jacques André Gokkes en de publicatie van het Nederlandse Rode Kruis uit Octobobe 1952 “Auschwitz III” deportatie transporten in de z.g. Coselperiode; de Wikipedia website  Jodentransporten vanuit Nederland.nl/12 December 1942 en de overlijdensaktes opgemaakt te Breda, Nr. B4 van 4 Januari 1951 voor Eva Gokkes-de Bock  en nr. B26 van 17 Janari 1952 voor Benjamin Gokkes.

Alle rechten voorbehouden