Biografie

Het lot van de zes jongste kinderen uit het gezin van Bernard Speijer.

Simon, Jozef, Greta, Dora, Elisabeth en Rachel

De zes jongste kinderen van het gezin van Bernard Speijer en Marianna à Catan werden in het najaar van 1942 ondergebracht in het weeshuis. Het ging om de toen de 10 jarige Simon en de 11-jarige Jozef en hun vier zusjes, de 5-jarige Rachel, de 7-jarige Elisabeth, de 12-jarige Dora en de 13-jarige Greta.

De reden was dat hun moeder, Marianna à Catan kort daarvoor, op 1 Augustus 1942 thuis in de Ben Viljoenstraat was overleden. Van de drie oudste broers was Jacob een jaar daarvoor, in Juni 1941 veroordeeld wegens illegaal slachten en waren de twee andere broers, Emanuel en Maurice al in Juli 1942 opgeroepen voor de z.g. Arbeitseinsatz. De beide laatsten waren in het leger geweest en via de Joodse Raad is geprobeerd hen als “militair” van deportatie “terug te laten stellen”. Uitstel lukte voor Emanuel, die toen “pas” van Westerbork op 23 October naar Auschwitz werd gedeporteerd, maar niet voor Maurice, die al op 24 Augustus op transport ging naar Auschwitz.

Met het verlies van zijn vrouw en met alle anti-Joodse maatregelen die het dagelijks leven sterk bemoeilijkten, was het niet eenvoudig voor Bernard Speijer om goed voor zijn gezin te zorgen. Vermoedelijk heeft zijn oudste dochter Esther, die toen 14 jaar was en voor zover dat mogelijk was, die zorg op zich genomen en is het besluit gevallen om de zes jongste kinderen onder te brengen in het weeshuis. Enkele maanden later, toen die kinderen al in het weeshuis waren, werden vader Bernard en zijn dochter Esther naar Vught gestuurd en uiteindelijk op 9 Juli 1943 in Sobibor vermoord

Op 16 September 1942 werden Simon en Jozef ondergebracht in het Joodse Jongensweeshuis Megadle Jethomim op de Amstel nr. 21 en de meisjes Dora, Greta, Elisabeth en Rachel gingen op 19 October 1942 naar het Meisjesweeshuis Ma’asiem Toviem Megadle Jethomoth in de Rapenburgerstraat 171.

Op 10 Februari 1943 werd het Joods jongensweeshuis leeggehaald door de Duitsers en kwamen Simon en Jozef Speijer met een transport vanaf de Panamakade in het Oostelijk havengebied van Amsterdam, op 11 Februari 1943 in Westerbork terecht.  

Het Joods meisjesweeshuis werd die 10e Februari 1943 eveneens leeggehaald door de Duitsers waarbij ook de vier zusjes Speijer daar slachtoffer van werden. Zij werden overgebracht naar het spoorcomplex bij Oostburg bij het Lloyd Hotel in Amsterdam en gingen op transport naar Westerbork, waar zij op 11 Febuari 1943 werden geregistreerd.

Met meer dan 2500 andere slachtoffers werden de zes kinderen Speijer op 18 Mei 1943 op transport gesteld naar Sobibor en na aankomst op 21 Mei 1943 in de gaskamers vermoord. Er waren géén overlevenden.

Bronnen o.a. het stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Bernard Speijer, archiefkaarten van Simon, Jozef, Dora, Greta, Elisabeth en Rachel Speijer; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Simon, Jozef, Dora, Greta, Elisabeth en Rachel Speijer; de website joods Amsterdam.nl/Joods jongensweeshuis en Joods meisjesweeshuis en de wikipedia website jodentransporten vanuit Nederland.nl.

Alle rechten voorbehouden