Biografie

Het lot van Isaäc Rodrigues de Mercado en zijn gezin.

Isaäc Rodrigues de Mercado was een zoon van Aäron Rodrigues de Mercado en Abigael Valensa. Hij trouwde op 8 Januari 1936 in Amsterdam met Sientje Rootveld, een dochter van Samuel Rootveld en Alida Brander.  Eén dag nadat zij gehuwd waren, betrokken zij de woning in de Hofmeijerstraat 13 I in Amsterdam.

Het echtpaar kreeg drie kinderen, t.w. Alida op 7 Juni 1936, Samuel op 9 October 1937 en Betty op 18 July 1940. Alida echter overleed op jonge leeftijd  op 9 Januari 1937, slechts zeven maanden oud. De beide andere kinderen zijn net als hun moeder Sientje Rootveld op 5 October 1942 vanuit Westerbork op transport gesteld naar Auschwitz en bij aankost aldaar op 8 October 1942 onmiddellijk  vermoord.

In het kader van een besluit van Seyss-Inquart van 10 October 1941, werden Joodse werkkampen ingesteld.  Mede op basis van dat besluit werd ook Isaäc Rodrigues de Mercado tewerk gesteld in zo’n werkkamp; hij kwam terecht in het werkkamp Conrad bij Rouveen in Overijssel.

Kamp Conrad nabij Rouveen  in Overijssel bij het Conradkanaal was een werkkamp dat aanvankelijk bedoeld was om werkloze mannen in de ruilverkaveling aan het werk te zetten.

Vanaf 25 april 1942 gebruikte de Duitse bezetter het kamp als tijdelijke buffer voor Westerbork en moesten de werklozen plaats maken voor Joodse mannen. Joden, voornamelijk uit Amsterdam, maar ook uit Staphorst en Meppel, werden verplicht tewerkgesteld en zo gelijktijdig geïsoleerd van hun familie. In kamp De Conrad hebben in totaal 340 Joodse mannen gewoond. Zij moesten bij Staphorst een weg, de Afschuttingsweg en een ernaast gelegen sloot, aanleggen. Deze weg wordt nu in de omgeving nog de Jodenweg genoemd en de sloot de Jodensloot. Op 3 oktober 1942, op Jom Kipoer werden de mannen gedeporteerd naar Westerbork. Van daaruit werden zij op 5 October naar Oost-Europese vernietigingskampen gestuurd. Slechts vier van hen hebben de oorlog overleefd. (bron van wikipedia Kamp Conrad)

Op 3 October 1942 werd ook Isaäc Rodrigues de Mercado vanuit Kamp Conrad overgebracht naar Westerbork. Op zijn registratiekaart van de Joodse Raad blijkt uit een notitie van 4 October dat Isaac vier Portugese grootouders heeft ¹) en op 5 October 1942 was de aantekening "Sperring" vermeld. Op 10 October is aangetekend dat "hij voorkomt op een Portugese aanvullingslijst" waarbij gevraagd wordt: "stuur oproep", dewelke op 14 October zonder opmerkingen is teruggestuurd. En op 1 November 1942 blijkt dat Isaäc Rodrigues de Mercado niet meer in de kamp cartotheek voorkomt.  

Het bovenstaande was als mosterd na de maaltijd want al op 5 October werd Isaäc gedeporteerd  richting Auschwitz. Het was het eerste transport waarmee de 10.000 Joodse personen uit de Joodse Werkkampen werden afgevoerd naar het Oosten. Het  transport omvatte in totaal 2012 gevangenen, waarvan tijdens een stop in Kozel, ca 80 km. westelijk van Auschwitz, 550 jongens en mannen tussen 15 en 50 jaar gedwongen werden de trein te verlaten om tewerkgesteld te worden in de omliggende satellietkampen van Auschwitz. Isaäc Rodrigues de Mercado kwam terecht in het werkkamp Blechhammer.

Eén van de documenten uit het voormalig werkkamp Blechhammer die onlangs weer teruggevonden zijn heeft uitgewezen dat Isaäc Rodrigues de Mercado op 26 October 1943 zijn leven heeft verloren in Blechhammer. Na de oorlog, toen dit allen nog niet bekend was, heeft de Nederlandse overheid besloten om een overlijdensakte voor Isaac Rodrigues de Mercado te laten opmaken; daarin is zijn officiële overlijdensdatum en plaats vastgesteld op 31 Augustus 1943 in Midden Europa.

Bronnen: Stadsarchief Amsterdam, archiefkaarten van Isaäc Rodrigues de Mercado en Sientje Rootveld; woningkaart Hofmeijerstrata 13; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Isaäc Rodrigues de Mercado, Sientje Rodrigues de Mercado-Rootveld, Samuel Rodrigues de Mercado en Betty Rodrigues de Mercado; wikpedialijst van Joden transporten vanuit Nederland; wikipedia websites Joodse werkkampen en Kamp Konrad en Edward Haduch, Panstwowe Muzeum, Auschwitz-Birkenau, protocol 6 maart 1946.

¹): zie de aanvulling over de Portugese Joden.

Alle rechten voorbehouden