Het Dodenboek van concentratiekamp Auschwitz III-Monowitz, wat bewaard is gebleven in de archieven, heeft betrekking op mannelijke gevangenen die zijn omgekomen in het kamp KL Auschwitz. Dit document heeft de vorm van een A5-notitieboekje en bestaat uit twee delen. In het eerste deel van het Dodenboek van Monowitz werd de informatie opgetekend door de hoofdschrijver van het ziekenhuis, Stefan Heymann (nr. 68488), terwijl in het tweede deel door Felix Rausch (nr. 68626), die een functie vervulde van een tweede schrijver op het hospitaalkantoor. Het eerste deel is gemaakt op pagina's met kleine en het tweede met brede regels. Beide delen van het boek werden handmatig bijgehouden. De gegevens werden bijgehouden met inkt, chronologisch geordend.
Er zijn handmatig gemaakte kolommen op 68 pagina's, waarin elke schrijver basisinformatie over de overleden gevangenen noteerde. Het eerste deel van het overledenenboek bevat: de datum van overdracht van het lichaam ("Datum"); gevangenenummer (Hftlg. Nr” – Häftling Nummer); het bloknummer, waar de gevangene vóór zijn dood werd vastgehouden (“Blok. “); nummer van het blok waar ze stierven (“Gestorben in Block”). Het tweede deel van het boek bevat meer informatie over de overleden gevangene, de datum van transport van het lijk ("Transp."); nummer van de gevangene en hun categorie ("Häft. Art Nr. "); voor- en achternaam ("Name"); bloknummer ("Block"), geboortedatum en -plaats ("Geburtstag. u. Ort" – Geburtstag und Ortstag ); tijdstip van overlijden (letterlijk: toen ze stierven – “wann gest. “ – wann gestorben); plaats van overlijden (letterlijk: waar ze stierven – “wo gest. “ – wo gestorben); reden van overlijden (“Todesursache”) .
De beschreven periode.
Het Dodenboek van concentratiekamp Auschwitz III-Monowitz omvat de periode tussen 16.11.1942 en 15.01.1945. Het bevat 1858 gegevens, die betrekking hebben op mannelijke gevangenen van verschillende nationaliteiten, die tussen 3 februari 1940 en 3 december 1944 naar KL Auschwitz zijn gedeporteerd.
De geschiedenis van het behoud en conservering van het document
De belangrijkste schrijver van het ziekenhuis, Stefan Heymann, hielp het Dodenboek van Monowitz te redden. In januari 1945, vóór de evacuatie van het kamp, verborg hij documenten voor Häftlingskrankenbau vlakbij de ziekenhuisbarak.
Na de oorlog werd het Dodenboek gevonden door een inwoner van Monowitz, Władysłał Bartula, die na de vrijlating terugkeerde naar Monowitz en een van de post-kampbarakken bezette die op zijn perceel waren gebouwd. Het bleek dat die barak tijdens de oorlog dienst deed als kamphospitaal. In april 1947 ontdekte hij tijdens het schoonmaken van de nabijgelegen septic tank een metalen blik met documenten uit het kampziekenhuis in Monowitz. Onder de gevonden documentatie bevond zich het Dodenboek van het concentratiekamp Monowitz. De volgende dag bracht hij het naar het Nationaal Museum in Auschwitz, waarna de documentatie in 1948 werd overhandigd aan de Districtscommissie voor de volging van Duitse misdaden in Krakau. Op 8 november 1978 overhandigde de Commissie voor de vervolging van Hitler's misdaden in Polen het Dodenboek van concentratiekamp Auschwitz III-Monowitz aan het archief van het Nationaal Museum Auschwitz-Birkenau in Auschwitz.
De databank:
In 2002 werd begonnen met de volledige digitalisering van het Dodenboek van concentratiekamp Auschwitz III-Monowitz in het Digitaal Archief. In eerste instantie werd het document gescand. Daarna werden alle records uit het Boek gebruikt om een database te creëren, waarin 1858 persoonlijke records zijn opgenomen. Een andere fase van het werk bestond uit het verifiëren van records met de originelen en het aanvullen van ontbrekende gegevens. In de volgende fase werd iconografisch materiaal in de vorm van scans van het Boek aan afzonderlijke documenten toegevoegd. De ontwikkelde database werd opgenomen in het Centraal Register van Gevangenen, bijgehouden door het Digitaal Archief van het Nationaal Museum Auschwitz-Birkenau.
Bron: Memorial and Museum Auschwitz Birkenau/Totenbuch Auschwitz III