Biografie

Het lot van Abraham Stokvisch en zijn vrouw Sara Waas.

Abraham Stokvisch, die geboren was op 28 Augustus 1868 in Amsterdam, was een zoon van Jacob Nathan Stokvisch en Mietje Jacob Italiaander. Abraham was de oudste; hij kreeg in 1872 nog een zuster Sara en in 1875 nog een zus Mietje.

Abraham verdiende zijn brood als los werkman, als schijvenschuurder en als diamantbewerker. Op 8 Mei 1889 trouwde hij in Amsterdam met Sara Waas, een dochter van Simon Waas en Roosje Groen. Sara was eveneens in Amsterdam geboren op 27 Augustus 1867. Abraham en Sara kregen vijf kinderen, t.w. Marianne in 1892, Roosje in 1893, Rachel in 1895, Jacob in 1898 en Simon, de jongste, op 7 November 1907. 

Tot zijn vertrek naar Antwerpen op 21 Juni 1895, woonde Abraham Stokvisch met zijn gezin in Amsterdam, o.a. in de Rapenburgerstraat en op de Nieuwe Achtergracht. Hij verbleef in Antwerpen toen in de Pelikaanstraat 120. Zijn vrouw Sara volgde in September 1895 met hun drie in Amsterdam geboren dochters Marianne, Roosje en Rachel en het gezin woonde toen in de Van Spangenstraat 21 in Antwerpen. Op 15 September 1903 keerde Sara met haar drie dochters én de op 16 Juni 1898 in Antwerpen nieuw geboren zoon Jacob terug naar Amsterdam en woonden toen in de Joden Houttuinen 59.

Twee maanden later, op 18 November 1903 vertrok de hele familie opnieuw naar Antwerpen, waar op 7 November 1907 in Borgerhout hun zoon Simon werd geboren. De familie woonde toen daar in de Ketstraat 87. Enkele jaren ná Simon’s geboorte, vertrok het gezin naar Raht bij Düsseldorf, vanwaar het in  September 1916 weer terugkeerde  in Amsterdam, om drie jaar later, op 9 Mei 1919 opnieuw te verhuizen naar Antwerpen. Abraham Stokvisch werd toen per 1 Juli 1922 lid van de ADB, de Belgische Diamant Bewerkers Bond en woonde toen in de Borgerhoutsestraat 72.

Van de vijf kinderen van Abraham en Sara, huwde Marianne in 1911 de niet-Joodse Petrus van Loon en Roosje in 1915 de niet-Joodse Ludovicus Franciscus Denaeijer. Zij hebben met hun gezinnen de oorlog overleefd.

Dochter Rachel, die in 1915 met David Beesemer getrouwd was, werd tijdens de Sjoa met haar man en vijf van de zes kinderen in Sobibor en Auschwitz vermoord. Slechts Sara Beesmer overleefde de Sjoa met man en kinderen.

Zoon Jacob trouwde in 1924 met Grietje Boas en werden beiden met hun vier kinderen in Auschwitz vermoord. 

Zoon Simon trouwde in 1931 Saartje Kroet, kregen drie kinderen maar zij zijn allen tijdens de Holocaust vermoord; Simon in Midden Europa en de andere familieleden in Sobibor.

Toen op 26 September 1942 de vorming van het 12e konvooi voor deportatie vanuit Mechelen naar Auschwitz een aanvang nam, werden ook Abraham Stokvisch en zijn vrouw Sara Waas gearresteerd en overgebracht naar het verzamelkamp Kazerne Dossin in Mechelen, wachtend daar op deportatie. Ter zelfde tijd werd ook het 13e konvooi gevormd en beide transporten vertrokken uit Mechelen naar Auschwitz op 10 October en arriveerden in Auschwitz op 12 October 1942.

Op basis van Abraham’s leeftijd van 74 jaar en Sara’s van 75 jaar was tewerkstelling niet meer aan de orde en zijn beiden na aankomst  onmiddellijk in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau vermoord. De overlijdensdatum van 13 October 1942 voor Abraham Stokvisch correspondeert met de datum van aankomst in Auschwitz. Die van Sara Waas, die als 10 October 1942 vemeld staat op het Joods Monument, correspondeert met de vertrekdatum uit Mechelen. Een ander en officieel document met een overlijdensdatum na aankomst in Auschwitz ontbreekt.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam/overgenomen delen met Abraham Stokvisch; het Felix Archief/Vreemdelingendossiers Borgerhout 457 en 1785 met Abraham Stokvisch; ledenkaart ADB voor Abraham Stokvisch; en het Memoriaal van de Deportatie der Belgische Joden/Konvooi 12

Alle rechten voorbehouden