Door Tessa Heerschop
Henri Harpman woonde alleen, want hij was jong; hij was 23 toen de oorlog uitbrak in 1940 en huurde een bovenwoning aan de Voorstraat 5bis. Dat bis is iets typisch Utrechts, want in andere steden hadden woningen vaak een eigen huisnummer of anders een At/m het nummer dat volgde voor de ruimte. Maar in Utrecht krijgen panden die gesplitst werden in beneden en boven hetzelfde huisnummer, maar bis was boven. Onder zijn woning was een winkel, hij moet iedere dag de bakker geroken hebben die twee huizen verderop zat en hoorde de tram voor de deur.
Talent
Henri kwam eigenlijk uit Amsterdam, maar ja, z'n ouders waren diamantbewerkers en de jongen had talent. Uit de archieven blijkt dat hij waarschijnlijk een familielid had die hier al als muzikant z'n geld verdiende. Lees: Hier in Utrecht zat het conservatorium en hier waren diverse gelegenheden waar je kon optreden als je goed viool of een ander klassiek instrument speelde. Het had overigens niet veel gescheeld, of hij was militair geweest. Hij was voor het leger opgeroepen in 1936, maar werd ongeschikt geacht, omdat hij slechts 1m54 lang was. Je moest minstens 1m60 zijn.
Henri woonde hier in Utrecht toen de oorlog uitbrak in 1940 en hij bleef. Net als de meeste mensen, waar moet je immers heen, je kon niet zomaar de grens over, daar was ook oorlog. Naar het buitenland had je geld nodig. Bovendien woonde je familie hier. Maar toch moet hij geweten hebben dat het de verkeerde kant opging in Utrecht toen zijn Joodse buren zich moesten melden bij het station. Hij ging naar Amsterdam en dook onder samen met zijn familie. Hij bleef wel ingeschreven staan in Utrecht. De muziek viel stil, opeens was er geen geluid meer vanuit zijn bovenwoning. Maar de omwonenden zeiden niks, zij wisten wel beter. Je wist dat Henri er woonde, je wist dat hij een oproep had gekregen, maar je wist niet waar hij was. Je wist wél dat je niks moest zeggen tegen de Duitsers.
Ik weet inmiddels dat het destijds een goede keus was om onder te duiken, alle andere buren die een oproep kregen zich te melden, gingen op transport en kwamen nooit meer terug. Zoals zijn buren op nummer 1 bis, de familie Schuitevoerder. Dat gehele gezin, plus een inwonende schoonzoon en zijn moeder kwamen om nadat ze zich gemeld hadden in Westerbork en op transport werden gezet naar Sobibor.
Terug naar Amsterdam
Henri ging terug naar zijn familie in Amsterdam en dook onder. Voordat Henri geboren was, hadden zijn ouders een dochter verloren. Jeannette was pas 1 jaar oud toen ze stierf op 19 december 1912. Dus ver voor de geboorte van Henri, maar het moet wat gedaan hebben met de familie.
Zijn oudere broer had inmiddels een vrouw en kind, zijn andere broer niet. Het kind zat samen met het gezin ondergedoken aan de Saffierstraat 68 in Amsterdam.
Het onderduiken mocht niet baten.
Het gehele gezin plus andere onderduikers werden verraden in Amsterdam en opgepakt, inclusief het neefje van Henri, de kleine Herman van 7 jaar oud.
Allen werden afgevoerd naar Westerbork en daarna naar Sobibor en daar vermoord.
Henri Harpman stierf op 26 jarige leeftijd op 21 mei 1943 Sobibor. Neefje Herman op 4 juni 1943. Hij was slechts zeven jaar oud.
-
Ik weet niet of we ooit de muziek van Henri zullen horen. Maar als je over de Voorstraat rijdt bedenk dan dat op nummer 5bis een bijzonder persoon woonde die onrecht is aangedaan. Dus noem zijn naam even als je voorbij rijdt, dan blijft hij bestaan.