Verhaal

Reportage tv programma Netwerk, 27 dec 1999 en 20 jul 2000

Door: B.Boon

Het is 11 april 1945. Een bevrijder van concentratiekamp Buchenwald maakt een foto die de wereld overgaat als symbool voor de naziterreur. Uitgemergelde mannen, schaars gekleed, schouder aan schouder liggend op houten stapelbedden kijken verdwaasd in de lens. Sommigen te zwak, anderen te moe of te ziek om blijdschap te tonen. Een van hen is Herman Leefsma uit Gorredijk. 

Herman Leefsma kijkt net om de houten paal naar de camera, tweede vak van links, tweede vak van onder. 

Een portret van Herman Leefsma, een joodse overlevende van het concentratiekamp Buchenwald in WO II.

In het voorjaar van 1945 bevrijdden Amerikaanse troepen het concentratiekamp Buchenwald in Duitsland. Eén van de overlevenden was Herman Leefsma uit het Friese Gorredijk. Hij keerde terug naar Nederland en vindt dat hij vervolgens op een schandalige manier is behandeld door de overheid. De winkel van zijn familie werd in 1942 geconfisqueerd door de bezetters, maar die betaalden geen belasting. Leefsma vertelt dat de Belastingdienst eiste dat hij zou opdraaien voor die achterstallige belastingen en hij de winkel kwijtraakte toen hij ze niet kon opbrengen. Verder zegt Leefsma dat hij vele medische behandelingen nodig had omdat hij ernstig ziek was geworden in Buchenwald, maar hiervoor geen enkele onkostenvergoeding kreeg. In 1974 besloot Leefsma te emigreren naar de VS en werd Amerikaans staatsburger. Hij hekelt de mentaliteit van de Nederlanders van vlak na WO II en denkt dat de latere generaties geen haar beter zijn, want hij heeft nooit excuses of schadevergoeding gekregen voor de slechte wijze waarop hij behandeld is.

https://www.youtube.com/Netwerk-Buchenwald-Herman Leefsma

 

JOODSE OVERLEVENDE HOLOCAUST SPECIALE GAST TIJDENS SIMMER 2000

Reportage over de zesenzeventig jarige Friese Jood Herman Leefsma, een overlevende van diverse concentratiekampen in WOII. Leefsma was zo verbitterd over de manier waarop hij en zijn lotgenoten na de oorlog zijn behandeld door de Nederlandse staat, dat hij in 1974 emigreerde naar Californië. Ihkv Simmer 2000, de grote reünie van emigranten uit Friesland, nodigt zijn oude woonplaats Gorredijk hem en zijn vrouw uit als speciale gasten. Leesma gaat vereerd in op de uitnodiging, maar geeft in een lezing aan dat zijn wrok tegen de Nederlandse staat onverminderd groot is en wijst erop dat de overlevenden van de Holocaust nog altijd geen schadevergoeding hebben gekregen.

https://zoeken.beeldengeluid.nl/Herman Leefsma

 

'‘Toen zijn we niet behandeld, maar vernederd''.

Het is 11 april 1945. Een bevrijder van concentratiekamp Buchenwald maakt een foto die de wereld overgaat als symbool voor de naziterreur. Uitgemergelde mannen, schaars gekleed, schouder aan schouder liggend op houten stapelbedden kijken verdwaasd in de lens. Sommigen te zwak, anderen te moe of te ziek om blijdschap te tonen. Een van hen is Herman Leefsma uit Gorredijk.  Samen met anderen pakt hij dagenlang lijken op van grote stapels en brengt ze naar het crematorium. De stank was ondraaglijk, verklaren Amerikaanse soldaten later tot hun grote walging. Als er ongeveer twintigduizend liggen moeten ze 24 uur achter elkaar de ovens in. Als Herman er nou iemand van herkend had? Maar nee, hij dacht er niet bij na, hij leefde immuun. Hoe hij het heeft kunnen doen weet hij niet, maar weigeren zou hem zijn leven kosten. Op 20 augustus 1942 ’s ochtends om halfzes bonst een agent op de deur. ‘’Izak en Herman Leefsma, jullie zijn gearresteerd! Aankleden en meegaan!’’ Hij kent de agent goed, hij is de vader van een meisje uit zijn klas met wie hij bevriend is. Herman en zijn broer belanden in Westerbork om gedeporteerd te worden naar concentratiekamp St. Annaberg. Daarna begint hun barre tocht langs concentratiekampen. Van St. Annaberg naar Niederkirch en daarna via Zachrau en Ottmuth naar Blechhammer, een filiaal van Auschwitz. Als dat door de Russen bevrijdt dreigt te worden belandt Herman na een extreme voettocht uiteindelijk in Buchenwald. De soldaten van generaal Patton die hem en de anderen bevrijden hadden geen paar uur later moeten komen.  Met TBC, een nierinfectie en huidziektes keert hij terug in Nederland. Ziektekosten worden niet vergoed, hij redt zichzelf. Van de eens zo florerende textielwinkel in Gorredijk is niets meer over, maar Herman pakt zijn leven weer op en trouwt. Even later leggen belastingdeurwaarders beslag op zijn winkel. Drie jaar belastinggeld moet worden opgehoest. De 'verwalter' die namens de bezetter de winkel had gevorderd had verzuimd te betalen. De brief die tien jaar later in de bus valt is de druppel. Een rekening van het ministerie van Economische Zaken voor de kleding die hij kreeg bij terugkeer uit het concentratiekamp. Herman voelt zich in de steek gelaten en verwaarloosd. Naar zijn geld kunnen ze fluiten. Nu hij weet dat iedereen dood is, wil hij hier niet blijven en in 1974 emigreren hij en zijn vrouw naar Amerika. Hij hekelt de mentaliteit van de Nederlanders. ‘’Na de oorlog zijn wij niet behandeld, maar vernederd.’’  Excuses of schadevergoeding heeft hij nooit gekregen.

Bron: https://www.linkedin.com/posts/berendhenkhuizing- indringend vertelt Herman Leefsma zijn verhaal