Biografie

Het lot van Izaak Wurms.

Izaak Wurms was een zoon van Ruben Wurms en Clara Hamburg, en op 16 November 1914 in Amsterdam geboren. Met zijn ouders woonde hij in de Nieuwe Uilenburgerstraat 10 1e etagen. Hij werd fietsjongen, vervolgens was hij los-werkman op de markt en nog later werd hij leerling-diamantbewerker en leerde het vak bij verschillende leermeesters en fabrieken via  de ANDB, de Algemene Nederlandse Diamanbewerkers Bond.

Vanaf 6 Juni 1929 was Izaak toegelaten als leerling diamantbewerker en werd in eerste instantie toegewezen aan leermeester S. Grishaver bij de fabriek Rozelaar. Vervolgens kwam hij in 1936 terecht bij leermeester G. Lampetje bij atelier Bottenheim, bij Isaacs, en in 1937 bij Coster, waar hij zich bekwaamde  bij L. Vieijra  en verder in 1937 bij atelier Hildesheim bij leermeester S. Segaar.

De ongehuwde Izaak Wurms werd op 22 Februari 1941 slachtoffer van de grote razzia die de Duitsers toen in Amsterdam gehouden hebben waarbij meer dan 400 Joodse mannen werden opgepakt. Hij behoorde tot de z.g. “Februari groep”; werd opgepakt in de Nieuwe Uilenburgerstraat, op het Jonas Daniel Meijerplein opgeladen in open vrachtauto’s en afgevoerd naar kamp Schoorl. Van daar werd hij op 27 Februari naar het concentratiekamp Buchenwald doorgestuurd, waar hij een dag later werd binnengebracht en op 22 Mei 1941 werd hij  van Buchenwald naar Mauthausen gestuurd.

Volgens na-oorlogse gegevens zou Izaak Wurms op 5 September 1941 in Mauthausen om het leven zijn gekomen. Het Ministerie van Justitie heeft destijds de gemeente Amsterdam opdracht gegeven om een akte van overlijden op te maken voor Izaak Wurms, waarin is vastgelegd dat hij op 5 September 1941 in Mauthausen is overleden. (overlijdensakte 401 d.d. 23 Juni 1950 uit het A-register 40-folio 69).

Recent onderzoek heeft echter uitgewezen dat van alle slachtoffers van de razzia’s uit Februari 1941, er mogelijk 150 mannen zijn vergast in Schloss Hartheim. Dat was het Euthanasiecentrum Hartheim (Tötungsanstalt Hartheim) en was een instelling die betrokken was bij de uitvoering van het nationaalsocialistische euthanasieprogramma, ook wel aangeduid als Aktion T4. Het was gevestigd in het Slot Hartheim in de gemeente Alkoven, in de buurt van Linz in Oostenrijk.  

Vooral ook gevangenen uit Mauthausen, die niet meer in staat waren het zware werk in de steengroeven te verrichten, maar ook politiek ongewenste gevangenen werden naar Hartheim getransporteerd. In de bureaucratie werden deze overplaatsingen met begrippen als "recreatieverlof" verdoezeld. (bron Wikipedia). Dat onderzoek heeft uitgewezen dat Izaak Wurms één van de slachtoffers is geworden van het z.g. “recreatieverlof” naar Schloss Hartheim en daar mogelijk al op 13 Augustus 1941 door vergassing om het leven werd gebracht

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Ruben Wurms; archiefkaart Izaak Wurms; ANDB leerlingkaart Izaak Wurms; website ITS Arolson/Izaak Wurms; het archief van de Joodse Raad, registratiekaart van Izaak Wurms; Stadsarchief Amsterdam/Izaak Wurms; Wikipedia website Euthanasiecentrum Hartheim en Aktion T4.

Alle rechten voorbehouden