Biografie

Over Jonas Polak en zijn vrouw Marianne Schouten.

Marianne Schouten was een dochter van Barend Schouten en Saartje Halberstad. Zij was geboren op 16 Februari 1896 in Amsterdam en was confectienaaister van beroep. Marianne trouwde op 30 Mei 1917 met de pakhuisknecht en zakkenstopper Jonas Polak, een zoon van Wolf Polak en Lientje Bed. Jonas en Marianne kregen twee dochters, Lena in 1918 en Sara in 1922.

Nadat zij getrouwd waren, woonde het kersverse echtpaar korte tijd in bij Marianne’s broer Jacob Schouten en zijn echtgenote Keetje van West in de Verwerstraat 23, van waar zij in September 1918 vertrokken naar Jacob’s vader Barend Schouten, die destijds in de Joden Houttuinen 72 2e etage woonde en waar op 21 September hun eerste kind en dochter Lena werd geboren.

In 1922 woonde de familie Polak in de Weesperstraat 35 waar op 24 September hun tweede dochter Sara geboren werd. Hun laatst bekende adres in Amsterdam was de Retiefstraat 110 1e etage, waar zij na hun verhuizing daar naar toe weer buren werden van Marianne’s broer Jacob Schouten en zijn vrouw Keetje van West.

Zowel hun dochters Lena als Sara trouwden nog in het jaar 1942 met respectievelijk Barend Winnik en Joseph Polak. Beide jonge echtparen werden nog in de zomer van 1942 naar Auschwitz gedeporteerd waar Lena en haar man Barend en ook Sara en haar man Joseph om het leven zijn gebracht.

Jonas Polak en zijn vrouw Marianne Polak-Schouten werden op 18 September met nog 1002 anders slachtoffers vanuit Westerbork op transport gesteld naar Auschwitz. Dit transport kwam op 21 September daar aan, waarop Marianne Polak-Schouten onmiddellijk in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau werd vermoord. Jonas Polak daarentegen werd bij aankomst nog voor “arbeid” geselecteerd, maar waar hij toen terechtkwam en wat zijn “werk” is geweest, is niet bekend.

Na de oorlog hebben de Nederlandse Autoriteiten vastgesteld, mede op basis van onderzoek en getuigenissen van overlevenden, Dat Jonas Polak na 31 December 1942 niet meer in leven zou kunnen zijn. Daarom heeft de gemeente Amsterdam toen opdracht gekregen om een akte van overlijden op te maken voor Jonas Polak, waarin is vastgelegd dat hij op 31 December 1942 in Auschwitz is overleden.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten van Jonas Polak, Barend Schouten (1854) en Jacob Schouten (1889), archiefkaarten van Jonas Polak en Marianne Schouten; Woningkaart Retiefstraat 110 I Amsterdam met Jonas Polak; het archief Rode Kruis/transportlijst 16/17-9-1942/Marianne Polak-Schouten; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Jonas Polak en Marianne Polak-Schouten; Wikipedia website jodentransporten vanuit Nederland.nl/18-9-1942; overlijdensakte 413 d.d. 13-10-1950 uit het A-register 54-70verso en akte 472 d.d. 13-10-1950 uit het A-register 54-82 verso

 

 

Alle rechten voorbehouden