Verhaal

Jozeph Nijkerk Opgepakt bij razzia op zaterdag 22-02-1941

Jozeph Nijkerk

Amsterdam 26.02.1916 - Mauthausen 27.05.1941

Nieuwe Kerkstraat 129 hs

magazijnbediende manufacturen

Jozeph Nijkerk (roepnaam Jopie) was de zoon van Salomon Nijkerk en Rosa Wagenhuis. Hij had twee zusjes, Sara en Elisabeth. Vader Salomon was sigarenmaker en vertrok met zijn gezin meerdere keren naar België, omdat hij daar meer geld kon verdienen. Een derde dochter, Lea, werd geboren in Antwerpen en overleed daar toen ze zes maanden was.

Jopie werd geboren op de Recht Boomssloot. Toen hij 3 jaar was, in juni 1919, overleed vader Salomon. Anderhalf jaar later, in januari 1921, stierf ook moeder Rosa. Beide ouders werden begraven op de Joodse begraafplaats in Diemen. De kinderen werden in eerste instantie opgevangen door hun grootouders van moederskant, maar na negen maanden werd de 5-jarige Jopie naar het Joodse Jongensweeshuis Megadlé Jethomiem aan de Zwanenburgerstraat gestuurd. Zijn zusjes gingen in juli 1922 naar het Nederlands Israëlietisch Weeshuis aan de Rapenburgerstraat. Het gezin was uit elkaar gevallen.

Bestuursleden van het weeshuis zorgden dat de aan hen toevertrouwde kinderen een geschikte werkplek kregen en Jopie werd na het afronden van de lagere school bediende in een manufacturenzaak. Hij bleef tot zijn achttiende in het weeshuis wonen en trok daarna in bij Mozes Isaaks in de Nieuwe Kerkstraat 129, een familielid van moederskant. Ook zijn zus Elisabeth ging na vertrek uit het weeshuis bij familie wonen. Jopie vond een nieuwe werkkring bij een bontvellenhandel en deed in zijn vrije tijd aan schaken en voetballen. Het zionisme had een grote aantrekkingskracht op hem.

Tijdens de razzia van zaterdag 22 februari werd Jopie opgepakt toen hij op de fiets op weg was naar het badhuis. Hij werd later die dag samen met honderden andere Joodse mannen naar kamp Schoorl overgebracht en van daaruit naar Buchenwald en Mauthausen gedeporteerd. Vijf dagen na aankomst in dat laatste kamp werd hij daar 'auf der Flucht erschossen'. Jopie is 25 jaar oud geworden.

Jopies zussen Sara en Elisabeth hebben de oorlog overleefd.

Jozeph Nijkerk. Foto uit Mauthausen, een Gedenkboek Na het overlijden van hun ouders werden Jozeph Nijkerk en zijn zusjes opgevangen door de grootouders van moederskant. Negen maanden later werd Joseph, vijf jaar oud, naar het Joodse jongensweeshuis Megadlé Jethomiem aan de Zwanenburgwal gestuurd. Zijn inschrijving heeft volgnummer 56. Joseph zou tot zijn 18e jaar in het weeshuis blijven wonen. Zie de uitsnede hieronder.
Bijzondere registers, Stadsarchief Amsterdam

Historisch onderzoek gedaan en verhaal geschreven door Wally de Lang