Verhaal

Het lot van Friedrich Mayer

Friedrich Mayer is op 29 mei 1926 te Lorsch geboren. Hij is het enig kind van Otto Max Mayer en Erna Oppenheimer.

Van 9 op 10 november 1938 woedt de Reichskristallnacht in Duitsland. In Lorsch wordt de synagoge afgebrand en worden woningen en bedrijven van Joodse families verwoest. Otto en Erna besluiten na deze pogroms hun zoon Friedrich naar Nederland te sturen. Met een kindertransport arriveert hij officieel op 4 januari 1939 in Nederland in het Zeehuis te Bergen (N.H.) Het Zeehuis was oorspronkelijk een vakantiekolonie voor zieke en zwakke kinderen uit de minder gegoede klasse en behoorde tot het Burgerweeshuis te Amsterdam. Begin 1939 worden hier echter 89 Duitse Joodse vluchtelingenkinderen ondergebracht. Op de persoons- kaart van Friedrich staat genoteerd dat er emigratieplannen zijn voor Palestina.

In september 1939 belandt Friedrich vanuit het Zeehuis te Bergen in de Quarantaine-inrichting Zeeburg te Amsterdam, een Joodsch Vluchtelingenkamp. Volgens een brief van de leiding verblijft hij dan in een barak van de positieve bacillendragers. Een brief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken van 13 december meldt dat hij per 19 december 1939 wordt ontslagen en dat hij zich bij zijn ouders in Oisterwijk mag voegen. Volgens zijn persoonskaart woont Friedrich vanaf 2 januari 1940 in Oisterwijk.

Op 27 augustus 1942 ontvangen Friedrich en zijn ouders van de veldwachter een oproep om zich de volgende dag te melden. Zij geven gehoor aan deze oproep en gaan de volgende dag met een trein naar kamp Westerbork.

Op 24 november 1942 worden zij samen met een groep van ongeveer 700 Joden gedeporteerd richting Auschwitz. In Cosel, zo’n 80 km. ten westen van Auschwitz, stopt de trein. Maximaal 70 capabele mannen tussen de 15 en 50 jaar moeten de trein verlaten om te werk te worden gesteld in een van de werkkampen buiten Auschwitz. Friedrich behoort waarschijnlijk tot deze groep. De overige gedeporteerden vervolgen de reis naar Auschwitz, waar ze op 26 november 1942 arriveren.

Friedrich Mayer verlaat in Cosel de trein en wordt overgebracht naar Sankt Annaberg, een werkkamp voor Joodse dwangarbeiders. Hier verblijven zo’n 400 mensen, die onder dwang moeten werken aan de aanleg van een Reichsautobahn.

Behalve werkkamp heeft het ook de functie van Durchgangslager voor Joden die in Cosel zijn gearriveerd. Friedrich Mayer verblijft hier slechts enkele dagen. Op 2 december 1942 gaat hij naar het nabijgelegen Sakrau, eveneens een Durchgangslager. Waarschijnlijk medio januari 1943 komt hij in het spoorwegkamp Seibersdorf terecht, een werkkamp ten zuidwesten van Auschwitz. Van Friedrich Mayer is bekend dat hij uiterlijk 31 maart 1944 ergens in Midden-Europa is gestorven. De exacte plaats van overlijden is niet bekend omdat dwangarbeiders regelmatig verplaatst werden naar een ander werkkamp.

Bron: Peter Slingerland. Struikelstenen in Oisterwijk. Het verleden herdenken met het oog op de toekomst. Oisterwijk: Stichting Het Kwartier van Oisterwijk, 2022.