Biografie

Het lot van Rachel van West.

In 1918 gescheiden van Hendricus Jacobus Not

Rachel van West was één van de vijf kinderen van Levie van West en Margaretha de Metz. Zij was geboren in Amsterdam op 4 September 1877. Haar andere broers en zussen waren Esther, geboren op 3 October 1872, gehuwd met David Koekoek; Mauritz, geboren 10 Juli 1875 in Amsterdam; Alexander, geboren 25 Juli 1879 in Amsterdam en Henriette, geboren op 7 December 1884 in Amsterdam, gehuwd met Abraham Daniëls.

De ouders van Rachel, Levie van West en Margaretha de Metz, waren al vèr voor de oorlog overleden: Levie van West overleed op 45-jarige leeftijd in Maart 1892 en werd op 24 Maart 1892 begraven op de Joodse Begraafplaats in Muiderberg. Haar moeder, Margaretha de Metz overleed in Januari 1921 en werd op 13 Januari 1921 begraven op de Joodse Begraafplaats in Diemen. Overigens, Margaretha vertrok na het overlijden van haar man Levie op 23 October 1893 naar België, samen met haar kinderen Rachel, Alexander en Henriette; zij woonden o.a. op de Keizerlei in Antwerpen. Esther en Mauritz waren al een jaar tevoren naar Antwerpen vertrokken.

Rachel van West trouwde in Antwerpen op 31 Juli 1906 met Hendricus Jacobus Not, roepnaam Henri Jaak, een zoon van Johannes Franciscus Lambertus Not en Anna Maria Hendriks. Zij kregen op 15 December 1907 een zoon, genaamd Franciscus Johannes Lambertus Not, roepnaam Frans. Echter de relatie hield geen stand en op 2 Augustus 1918 is het huwelijk in Den Haag ontbonden en daar ingeschreven in de Burgerlijke Stand, door een bij verstek gewezen vonnis van de Arrondissementsrechtbank Amsterdam van 12 April 1918.

Na de echtscheiding woonde Rachel met haar moeder en zoon in Amsterdam op verschillende adressen maar vertrok opnieuw met haar zoon naar België op 24 Mei 1922. Haar moeder was al in Maart 1919 teruggegaan naar Antwerpen, naar Abraham Daniëls, die met haar dochter Henriette van West gehuwd was, maar zij overleed in Januari 1921 in Amsterdam. Van Rachel's zoon Frans is verder niets bekend. Haar ex overleed in Amsterdam op 17 Juni 1963.  

Rachel van West woonde o.m. in de Ploegstraat 1 in Antwerpen in de Kroonstraat 18 en aan de Turnhoutsebaan 46 te Borgerhout. Zij werkte als diamantbewerker bij De Vries, fabriek Van Mierlo in de Borgerhoutsestraat te Antwerpen en verdiende gemiddeld Bfrs.100,- per week. Op 13 Juli 1936 werd Rachel lid van de ADB, de Algemene Diamantbewerkers Bond van België in sectie 3 en werd tevens her-ingeschreven bij de ANDB te Amsterdam in de vakgroep 3. Rachel beëindigde haar lidmaatschap per 7 November 1939.

Op 1 September 1942 werd Rachel van West gedeporteerd met het 7e konvooi vanuit Mechelen naar Auschwitz. Met de samenstelling van de transportlijst werd al op 19 Augustus 1942 begonnen, echter te weinig personen bleken gehoorgegeven te hebben aan de oproep tot “werkverruiming” in Duitsland. Het door de Duitsers gewenste aantal te deporteren Joden werd pas bereikt nadat de Belgische politie in de nacht van 28 op 29 Augustus 1942 een grote razzia organiseerde, waarbij nog velen werden aangehouden voor “transport” naar Duitsland. 

De deportatietrein van het 7e konvooi, met zo’n 1000 personen, vertrok op 1 September vanuit Mechelen en arriveerde op 3 September 1942 in Auschwitz, waarbij bij aankomst minstens 729 personen onmiddellijk in de gaskamers worden vermoord. Uiteindelijk werden er slechts 96 personen werden ingeschreven in het kamp. Ook werden onderweg in Kozel nog 187 jongens en mannen tussen 15 en 50 jaar gedwongen om de trein te verlaten; zij werden als dwangarbeiders in de omliggende werkkampen tewerkgesteld.

Rachel van West, bij aankomst in Auschwitz 64 jaar oud, behoorde zeer waarschijnlijk tot de groep van 729 personen die op 3 September 1942 in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau om het leven werden gebracht. Vermoedelijk, want een formele akte van overlijden of verklaring van overlijden blijkt onvindbaar. Daarom staat op het Joods Monument bij plaats en datum van overlijden “onbekend”, waar normaliter alleen de officieel door de autoriteiten vastgestelde plaats en datum van overlijden wordt vermeld.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, Overgenomen Delen Periode  1913 en 1930, archiefkaart Hendricus Johannes Not, gezinskaart Amsterdam van Rachel van West; Open Archieven/echtscheiding Not/Van West in 1918 in Den Haag; ledenkaarten ADB en ANDB van Rachel van West 1936-1939; Antwerpse Vreemdelingen Dossiers nrs. 78582, 1120/376 en 105118; Portret collectie “Give them a Face/Caserne Dossin en de Transportlijst d.d. 19 Augustus 1942 Mechelen-Auschwitz met Rachel van West (nr. 536).

Alle rechten voorbehouden