Robert Heiman van Gelder was de eerste zoon uit het tweede huwelijk van Jacob van Gelder en Betjen Hemelrijk, nadat Jacob van Gelder weduwenaar was geworden van de zuster van Betjen, Rosetta Hemelijk. Robert Heiman was geboren op 8 Februari 1898 in Amsterdam en hij was directeur melkcontrole van beroep. In latere jaren werd hij veearts.
Robert Heiman trouwde in Amsterdam op 22 September 1926 met Rebecca de Souza, die op 11 Mei 1896 in Hilversum geboren was als dochter van Aron de Souza en Maria Siegbertha Haigton. Robert woonde vanaf Juni 1925 in de Van Baerlestraat in Amsterdam, daarvoor in Utrecht.
In Juni 1926 verhuisde hij naar de Amstelveenseweg 128 hs waar zijn echtgenote in September bij kwam inwonen en waar hij zijn praktijk als dierenarts had. Daar werden ook hun beide dochters Robinette en Berthe Marie geboren. Het gezin Van Gelder woonde daar maar zijn vermoedelijk snel na het uitbreken van de oorlog en het instellen van de talloze anti-Joodse maatregelen, ondergedoken, zoals uit na-oorlogse aantekeningen op hun registratiekaart van de Joodse Raad blijkt.
Echter in December 1941 werd Robert Heiman van Gelder aangehouden wegens 2 verkeersovertredingen. Hij kreeg een geldboete van 15 Gulden maar de SD constateerde ook een Duits-vijandige instelling bij hem wegens het gebruik van anti-duitse taal, waardoor hij door de SD in verzekerde bewaring werd gesteld en op 30 Januari 1942 naar Kamp Amersfoort werd overgebracht, waar hij tot 23 Maart 1942 heeft moeten verblijven.
Op 24 April 1942 werd Robert Heiman afgeleverd in het concentratiekamp Buchenwald en op 22 Mei 1942 doorgestuurd naar Mauthausen. Tegelijkertijd met Robert Heiman van Gelder werden ook Moses Goldstein, Harry van Geldern, Robert van Geldern, Henry Cauveren en Mendel Rotenberg van Buchenwald naar Mauthausen doorgestuurd. De totale kosten van dit transport bedroegen 175,32 Reichs Mark. Echter de transfersom van RM 61,-- is in mindering gebracht op het saldo van Robert van Gelder. (Die Ueberweisungsspesen RM 61,-- wurden von Guthaben des Van Gelder, Robert, in Abzug gebracht.)
Uit de overgebleven adminstratie blijkt dat Robert van Gelder op 30 Mei 1942 “in das KL Mauthausen eingewiesen war”. En op 17 Juni 1942 volgde zijn doodsbericht: “um 15.15 Uhr auf der Flucht erschossen” – bij een “vluchtpoging” doodgeschoten.
Voordat Rebecca van Gelder-de Souza ging onderduiken, was zij in dienst bij de Joodse Raad en werkte bij Algemene Dienst. Echter nadat haar man was opgepakt en daarna via Kamp Amersfoort, het concentratiekamp Buchenwald en Mauthasuen terecht gekomen was, besloot ook zij met haar kinderen te gaan onderduiken.
Onbekend echter is wie waar was ondergedoken. De beide kinderen Robinette en Berthe Marie hebben beiden de Holocaust overleefd, maar Rebecca van Gelder-de Souza werd op 4 Juni 1943 opgepakt en afgevoerd naar Westerbork, waar zij werd ondergebracht in barak 63.
Na bijna negen maanden in Westerbork te hebben verbleven, werd Rebecca de Souza op 25 Februari 1944 met een transport van ±810 gedeporteerden naar Theresienstadt gestuurd, waaronder 308 Portugese Joden die in Februari 1943 vanuit Amsterdam naar Westerbork overgebracht waren. En na ruim 7 ½ maand in Theresienstadt te hebben verbleven, werd zij op 12 October 1944 van daar doorgestuurd naar Auschwitz, waar Rebecca van Gelder-de Souza twee dagen later na aankomst op 14 October 1944 direct werd vermoord in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau.
Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, archiefkaarten Robert Heiman van Gelder en Rebecca de Souza; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Robert Heiman van Gelder, Rebecca van Gelder-de Souza, Robinette van Gelder en Berthe Marie van Gelder; de website ITS Arolson, diverse documenten betreffende Robert Heiman van Gelder in Buchenwald en Mauthausen en de wikipedia website jodentransporten vanuit Nederland.nl.