Biografie

Over Marcus Fruitmann en zijn tweede vrouw Susanna Stokvis.

Weduwnaar van Klaartje Muller.

Marcus Fruitmann was een zoon van Juda Fruitman(n) en Jeanne Blog. Hij was geboren op 13 Mei 1880 in Parijs en net als zijn vader, was hij diamantslijper van beroep en in latere jaren commissionair. Op 4 October 1899 – hij was toen 19 jaar oud – trouwde hij in Amsterdam met de eveneens 19-jarige Klaartje Muller, geboren op 10 Februari 1880 als dochter van Jacob Muller en Marianna Cats. Echter Klaartje overleed al op de jonge leeftijd van 31 jaar, op 22 Juni 1911.

Marcus en Klaartje kregen twee zonen: Juda, die op 21 December 1899 in Amsterdam werd geboren in het huis Nieuwe Achtergracht 112 en Jacob die op 21 Mei 1905 werd geboren. De familie woonde toen in de Miquelstraat 38 II te Amsterdam, (de straat die vanaf 1943 hernoemd is als Weesperpoortstraat). Hun tweede zoon Jacob overleed op 10-jarige leeftijd op 21 Maart 1916, toen zij in de Nieuwe Tolstraat 30 I woonden.

Hun zoon Juda werd in Juni 1918 gekeurd voor de Nationale Militie maar werd daar ongeschikt voor verklaard. Hij had de 3-jarige handelsschool achter de rug en was leerling accountant. Op 5 October 1920 vertrok hij naar Weltevreden, de voorstad van Batavia in Nederlands Indië.

Na de dood van zijn vrouw Klaartje in 1911, bleef Marcus Fruitmann achter met twee jonge kinderen van 11 en 6 jaar oud. Hij hertrouwde toen op 22 Februrari 1912 met de 34-jarige diamantsnijdster Susanna Stokvis, die op 31 Augustus 1877 geboren was in Amsterdam als dochter van Abram Stokvis en Klara Dusseldorp. Uit dat tweede huwelijk zijn geen kinderen meer geboren.

Op 30 Maart 1925 vertrokken Marcus en Susanna naar Borgerhout en Antwerpen; zij verbleven daar in de Kroonstraat 187 en de Loosstraat 49. In Juni 1927 vertrokken zij naar Johannesburg en om problemen bij terugkeer te voorkomen, schreven zij een brief naar de Stad Antwerpen dat hun verblijf daar langer zou zijn dan oorspronkelijk de bedoeling was. Op 27 September 1930 keerden zij weer terug in Antwerpen waar zij toen kwamen te wonen in de Van Maerlantstraat 63. Marcus was diamantbewerker en werkte bij verschillende Antwerpse diamantfabrieken en verdiende tussen de 400 en 500 Bfrs per week.

Op 3 Januari 1941 vertrokken Marcus en Susanna vanuit Antwerpen naar Amsterdam, waar zij enkele dagen verbleven in de Vrolikstraat 144 II bij zijn broer Jacob Fruitmann en zijn vrouw Flora Brandon. Maar al op 6 Januari vertrokken zij van daar en betrokken toen een woning in de Tweede Boerhaavestraat 58 II in Amsterdam-Oost.

In Maart 1943 werden zij opgeroepen voor deportatie naar Duitsland en op 19 Maart werden zij beiden vanaf “Station Rietlanden” in het Oostelijk Havengebied van Amsterdam, per trein weggevoerd naar Westerbork, waar Marcus en Susanna op 20 Maart in barak 61 terecht kwamen. Op 6 April 1943 werden zij op transport gesteld naar Sobibor met nog 2018 andere gedeporteerden. Bij aankomst op 9 April 1943 werden Marcus Fruitmann en zijn vrouw Susanna Stokvis onmiddellijk in de gaskamers vermoord. Van dit transport overleefden echter twee vrouwen Sobibor: Selma Wijnberg en Ursula Stern.     

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten Juda Fruitman(n) (1851) en Marcus Fruitmann; archiefkaarten van Marcus Fruitmann en Susanna Stokvis; huwelijksakte 3055 van 4 October 1899 voor Marcus Fruitmann/Klaartje Muller; overlijdensakte 4122 van 23 Juni 1911 voor Klaartje Fruitmann-Muller; Huwelijksakte 108 van 22 Februari 1912 voor Marcus Fruitmann/Susanna Stokvis; Antwerps Vreemdelingen dossier 190266 voor Marcus Fruitmann, images 674-686; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Marcus Fruitmann en Susanna Fruitmann-Stokvis; Archief Rode Kruis/transportlijst 19 Maart 1943 Marcus Fruitmann en Susanna Stokvis en de wikipedia website Jodentransporten vanuit Nederland.nl.

Alle rechten voorbehouden