Verhaal

Toespraak Erwin Horwitz bij onthulling Stolperstein voor Samuel Horwitz op 9 november 2021

Vechtstraat 102 Amsterdam

Wij staan hier op de stoep voor Vechtstraat 102 in de Rivierenbuurt waar in 1934 de eerste bewoners van de tweede etage, de pas gehuwde Joodse Amsterdammer Samuel Horwitz met zijn katholieke, van oorsprong Duitse, echtgenote Maria Karolina Sämann hun intrek namen. In 1938 werd hun zoon Erwin geboren. Het kleine gezin leidde een gelukkig burgerleventje in deze toen nieuwe buurt.

Aan dit geluk kwam in de jaren '40-'45 een bruut einde doordat Nederland werd bezet door Nazi-Duitsland en de bezetters samen met foute Nederlanders besloten dat Joden niet meer onderdeel van de samenleving mochten uit maken. Er volgde een jacht op Joodse burgers, die via Kamp Westerbork werden gedeporteerd naar de vernietigingskampen, gesitueerd in het oosten van Europa.

Samuel werd als Jood ontslagen als ambtenaar van de Rijksverzekeringsbank en omdat hij zich gedekt voelde door zijn gemengde huwelijk met zijn niet Joodse vrouw, belandde hij in het verzet. De gemengd gehuwden Joden waren kennelijk nog niet aan de beurt om te worden afgevoerd!

Op 28 december 1943 ging het mis en werd hij thuis opgepakt door handlangers van de SD. Hij belandde op het Hoofdkwartier van de SD in de Euterpestraat. Vervolgens werd hij opgesloten in het Huis van Bewaring aan de Amstelveenseweg, vandaar uit ging het op 23 maart 1944 naar de strafbarak van kamp Westerbork om na een  week verblijf aldaar, begin april 1944 te worden gedeporteerd naar vernietigingskamp Auschwitz. Hij overleefde de selectie bij binnenkomst en heeft nog geleefd tot begin 1945, om toen als slachtoffer van een dodenmars te worden doorgeschoten in de nabijheid van Ksiazenice. Hij is daar terechtgekomen in een massagraf op de katholieke begraafplaats van dit Poolse dorpje.

Ik ben de zoon van Samuel en Karolina Horwitz en heb op dit adres met mijn moeder na de oorlog nog jarenlang gewoond.

Ter herdenking aan mijn vader Samuel wordt vandaag een struikelsteentje in de stoep gelegd. Ik hoop dat daardoor zijn naam niet wordt vergeten als hier iemand passeert en wellicht nieuwsgierig is naar de inscriptie op dit steentje.