Biografie

Het lot van Salomon Sjouwerman en zijn tweede vrouw Betje Aronius.

Eerder gehuwd met- en gescheiden van Schoontje van der Veen.

Salomon Sjouwerman, een zoon van Abraham Sjouwerman en Elisabeth Leger, was op 11 Juni 1902 in Amsterdam geboren. Toen Salomon nog ongehuwd was, verbleef hij al vanaf October 1921 in Antwerpen om als diamantbewerker zijn brood te verdienen. Op 11 October 1923 trouwde in in Amsterdam met Schoontje van der Veen, een dochter van Mozes van der Veen en Saartje Bont; zij was geboren op 28 Maart 1903.

Salomon en Schoontje  kregen samen twee kinderen: op 20 Maart 1924 werd hun zoon Abraham geboren, die echter al op 10 Augustus 1924 overleed, slechts 5 maanden oud en op 10 December 1926 werd hun dochter Sara Sjouwerman  geboren. Zij hadden nog geen eigen woning en woonden toen in bij de ouders van Schoontje in de Derde Oosterparkstraat 79 I, nadat zij na hun bruiloft inwoonden bij de ouders van Salomon op de Sparrenweg 27 in Amsterdam.

In 1927 vertrok Salomon met zijn vrouw en dochtertje weer naar Antwerpen, waar hij tussen April 1927 en eind September 1931 in Berchem werkte bij de Fa. Lezer in de diamantindustrie en verdiende daar Bfrs. 450.- per week. Eind September 1931 keerden zij terug naar Amsterdam, werden in Antwerpen ambtshalve uitgeschreven maar van October 1933 tot eind December van dat jaar verbleef Salomon opnieuw in Antwerpen en woonde toen in de Wolfstraat 34 waar hij toen de kost verdiende als leurder (venter) van groente.

Het huwelijk van Schoontje en Salomon hield echter geen stand en op 10 Augustus 1934 werd het huwelijk in Amsterdam door echtscheiding ontbonden, waarbij zijn dochter Sara aan haar Schoontje van der Veen werd toegewezen en bij haar moeder en haar nieuwe echtgenoot Barend Dingsdag kwam te wonen.

Ook Salomon Sjouwerman hertrouwde: op 29 Januari 1936 werd in Amsterdam het huwelijk gesloten met de op 16 September 1900 in Zwartsluis geboren Betje Aronius, die al enkele jaren werkte als hulp in de huishouding in Amsterdam. Zij was een dochter van Salomon Aronius en Saartje Simon. Salomon Sjouwermen woonde toen op het Iepenplein in Amsterdam maar met zijn nieuwe echtgenote betrokken zij op 30 Januari 1936 woonruimte in de Sleutelbloemstraat 71 in Amsterdam-Noord. Vervolgens verhuisden zij in Februari 1938 naar het Waterlooplein 85 en in Mei 1939 werd hun adres Krugerplein 26 in Amsterdam-Oost.

Salomon en Betje werden bij de razzia's van begin October 1942 opgepakt en afgevoerd naar Westerbork en op 26 October  gedeporteerd naar Auschwitz, waar Betje Aronius bij aankomst op 29 Ocotber 1942 direct werd vermoord. Salomon Sjouwerman daarentegen werd als dwangarbeider tewerkgesteld in Auschwitz I en kreeg het gevangenennummer 71005.

Uit documenten via de website Museum en Memorial Auschwitz-Birkenau blijkt dat Salomon Sjouwerman meerdere malen in het gevangenen-ziekenhuis van Auschwitz I verbleef, wat  gevestigd was in blok 20 en 28. Uit het bewaard gebleven register van blok 28  is gebleken dat hij uiteindelijk op 31 Maart 1943 daar is vermoord, vermoedelijk door een injectie met fenol.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Salomon Sjouwerman, archiefkaarten van Salomon Sjouwerman en Betje Aronius; Felix Archief/Dossier Berchem 13789; Antwerps Vreemdelingen Dossier nr. 167619/image 207-231; woningkaart Amsterdam/Derde Oosterparkstraat  79 I; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Salomon Sjouwerman en Betje Sjouwerman-Aronius; website jodentransporten vanuit Nederland.nl en de website Museum en Memorial Auschwitz-Birkenau/Auschwitz Prisoners/Salomon Sjouwerman.

Alle rechten voorbehouden