Biografie

Het lot van Samuel Dresden, zijn vrouw Henriette Vos en zijn stiefdochter Maria Vos.

Henriette Vos was een dochter van Mozes Vos en Maria Polak en was geboren op 24 Augustus 1896 in Amsterdam.  Zij was diamant bewerkster van beroep. Op 7 April 1935 kreeg zij als ongehuwde moeder een dochter die Maria werd genoemd. Op 1 April 1942 trad zij in Amsterdam in het huwelijk met Samuel Dresden, geboren op 2 September 1903 als zoon van Joseph Dresden en Grietje Schrijver.  Samuel Dresden was eerder gehuwd (op 7 Juli 1927) met Naatje Kool, maar op 3 Maart 1938 van haar gescheiden. Nadat hij opnieuw gehuwd was met Henriette Vos, werd Samuel als stiefvader van de 7-jarige Maria Vos geregistreerd.

Op 25 Augustus 1930 woonde Henriette Vos in de gemeente Deurne in Belgie op het adres Steenlandstraat 41. Vermeld is in haar vreemdelingen dossier “dat Henriette op het aangeduide adres woont bij haar zuster Schoontje Vos die gehuwd is met Jacob Zomerplaag. Henriette heeft geen beroep en doet daar mede het huishouden. Het gezin Zomerplaag bestaat uit vier personen”.

Op 20 Februari 1934 keert Henriette Vos terug naar Amsterdam, waar zij toen op diverse adressen woonde. Op 7 April 1935 is zij bevallen van haar dochter Maria en op 13 Juli 1935 verhuisde zij naar de Kromme Mijdrechtstraat 59 I in Amsterdam-Zuid, waar toen ook haar toekomstige echtgenoot Samuel Dresden woonde. Ook hij verbleef in Deurne in Belgie tot Februari 1934, keerde toen terug naar Amsterdam waar ook hij op diverse adressen in de stad heeft gewoond.

Henriette Vos werd samen met haar dochtertje Maria op 24 Juli 1943 afgevoerd naar het concentratiekamp Vught. Uit de kampkaart van Vught valt af te lezen dat Henriette daar vanaf 25 Augustus 1943 werkte als naaister bij Broekhuizen. Zij was gesperrt en had daar het sperre-nummer 61255. Toch werd zij samen met haar dochter op 11 September 1943 van Vught doorgestuurd naar Westerbork, waar zij terechtkwamen in barak 62.

Samuel Dresden was werkzaam geweest als monteur in de Kleine Komedie in Amsterdam maar was tevens lid van de ANDB, de Algemene Nederlandse Diamantbewerkers Bond, en werkte vanaf 14 Maart 1919 in vakgroep 4 als brilliantsnijder.  Samuel vertrok naar Antwerpen op 5 juli 1919, keerde van daar terug met certificaat op 31 October 1919 maar werd in Juni 1922 als lid geschrapt en ook weer toegelaten in September 1922. Hij bedankte uiteindelijk in April 1930. In Antwerpen, waar hij vanaf 1930 weer verbleef, verkreeg hij opnieuw een certificaat en was daar lid van de Bond van 1930 tot 1934, waarna hij terugkeerde naar Amsterdam en opnieuw werd ingeschreven als lid van de ANDB in vakgroep 4.

Ook Samuel Dresden werd op 24 Juli 1943 naar Vught gestuurd en op 12 September 1943 van Vught doorgestuurd naar Westerbork waar hij eveneens in barak 62 terecht kwam. Op 14 September 1943 werden Samuel Dresden, zijn vrouw Henriette Dresden-Vos en haar dochter Maria Vos, die ook bekend stond als Maria Dresden, op transport gesteld naar Auschwitz. Bij aankomst aldaar op 17 September 1943 werden Henriette en haar dochter Maria onmiddellijk in de gaskamers van Auschwitz Birkenau vermoord.

Samuel Dresden werd op 17 September 1943 bij aankomst op de Rampe geselecteerd om te “werken”.  Hij kreeg gevangenennummer 150643 en werd als dwangarbeider tewerkgesteld bij de Buna Werke in het nabijgelegen Monowitz, wat ook bekend was als Auschwitz III. Maar op 28 October 1943 belandde hij in het gevangenenhospitaal van Buna, waar hij weer op 2 November 1943 werd ontslagen en doorgestuurd werd naar het “Häftlingen Krankenbau in Block 28 in Auschwitz I. waar Samuel Dresden werd “geopereerd” op de afdeling chirurgie. Uiteindelijk is hij op 2 Januari 1944 daar bezweken, maar niet bekend is of hij om het leven kwam tijdens de chirurgische ingrepen of alsnog in de gaskamer. Na de oorlog is door de Nederlandse autoriteiten een akte van overlijden opgemaakt, waarin is vastgesteld dat Samuel Dresden op 2 Januari 1944 in Auschwitz is overleden.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, archiefkaarten van Henriette Vos, Maria Vos, Samuel Dresden en Naatje Kool; de Amsterdamse woningkaart Kromme Mijdrechtstraat 59; lidmaatschapskaarten van de ANDB van Samuel Dresden; het Vreemdelingen Dossier 1386 uit de gemeente Deurne (België) van Mozes Vos met daarin vermeld Henriette Vos; website ITS Arolson, kampkaarten uit Vught van Samuel Dresden, Henriette Dresden-Vos en Maria Vos; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Henriette Dresden-Vos, Maria Vos, Samuel Dresden, Naatje Kool en de overlijdensakte 165 voor Samuel Dresden ,opgemaakt te Amsterdam op 17 Augustus 1951 uit het A-register 84, folio 29verso.  

Alle rechten voorbehouden