Biografie

Over Mozes Cohen, zijn vrouw Dora Dreese en hun zoontje Philip.

Mozes Cohen was de jongste van de vier kinderen van Philip Cohen en Mina Eismann. Zijn ouders en zijn drie broers woonden in Amsterdam maar in October 1907 vertrokken die naar Sittard, waar toen op 6 October 1908 Mozes werd geboren. Enige tijd na de geboorte van Mozes trok de familie Cohen door naar België, waar zij hebben gewoond in Antwerpen en Borgerhout.

Op 9 November 1926 keerden Mozes met zijn ouders uit Borgerhout terug naar Amsterdam en betrokken een woning in de Boerhaavestraat 56 II. Mozes was inmiddels musicus geworden en reisde veel. Op 10 November 1931 vertrok Mozes op 23-jarige leeftijd naar Batavia in Nederlands Indie, vanwaar hij in December 1932 weer terugkeerde in Amsterdam en waar hij toen weer introk bij zijn ouders, die nog altijd in de Boerhaavestraat woonden.

Op 6 Mei 1933 verhuisden zijn ouders naar de Nieuwe Prinsengracht 15 III en Mozes verhuisde met hen mee, waarna op 4 Maart 1935 nog een verhuizing volgde naar de Nieuwe Keizersgracht  29. Zijn vader Philip Cohen overleed daar op 22 December 1935 en werd begraven op de Joodse Begraafplaats in Diemen.

Mozes’ moeder, Mina Cohen-Eismann, nu weduwe geworden, vertrok met Mozes op 26 Mei 1937 naar de Camperstraat 48 II, waar Mozes op 26 October 1938 in het huwelijk trad met Dora Dreese. Zij was geboren op 5 Maart 1917 in Amsterdam en was een dochter van Emanuel Dreese en Marianne Niksborg. Na hun trouwdag betrokken Mozes en Dora een eigen stek in de Utrechtsestraat 50 boven.

Na bijna een jaar, op 7 September 1939 verhuisden zij naar Amstel 136, op 21 November 1939 naar het Thorbeckeplein 4 bovenhuis waarna zij vanaf 12 December 1939 een accommodatie konden betrekken op de Reguliersgracht 15 hs. Zij bleven daar tot 4 December 1940 en inmiddels was daar op 24 Mei 1940 hun zoon Philip geboren.

Na nog ruim 10 maanden te hebben gewoond in de Camperstraat 34 II, en vervolgens in September 1941 in de Eerste Oosterparkstraat 72 II, in November 1941 in de Plantage Kerklaan 16 II, werd hun laatst bekende adres in Nederland de Nieuwe Amstelstraat 15 hs, waar zij vanaf 19 Februari 1942 introkken.

Mozes, Dora en hun zoontje Philip werden tijdens de grote razzia’s van begin October 1942 opgepakt en afgevoerd naar Westerbork, waar zij ergens tussen 3 en 5 October werden binnengebracht. Er heerste daar een grote chaos, mede omdat gelijkertijd de Joodse werkkampen in Noord Nederland door de Duitsers geliquideerd waren en alle Joodse dwangarbeiders in die dagen ook in Westerbork aankwamen om te worden gedeporteerd.

Het gezin van Mozes Cohen bleef nog enige tijd in Westerbork en op 13 November 1942, nadat zij eerder in verschillende barakken waren ondergebracht, werd het gezin weer herenigd in barak 58.  Pas op 16 Februari 1943 werden Mozes Cohen, zijn vrouw Dora Dreese en hun zoontje Philip op transport gesteld naar Auschwitz.

Dit transport met meer dan 1100 gedeporteerden kwam ± 19 Februari 1942 aan in Auschwitz. Dora Cohen-Dreese werd met haar zoontje Philip Cohen toen onmiddellijk in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau vermoord.

Mozes Cohen daarentegen werd nog geselecteerd voor dwangarbeid. Het is niet bekend waar hij toen tewerkgesteld is, wanneer hij precies en waar hij om het leven is gekomen. Daarom heeft het Nederlandse Ministerie van Justitie na de oorlog opdracht gegeven aan de gemeente Amsterdam, om voor Mozes Cohen een akte van overlijden op te maken, waarin is vastgesteld dat hij op 30 April 1943 in Auschwitz is overleden.

Bronnen o.a. het Felix Archief Antwerpen, vreemdelingendossier nr.155365 voor Mina Eismann e.a.; het Stadsarchief Amsterdam, archiefkaarten van Mozes Cohen, Dora Dreese en Philip Cohen (1940); het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Mozes Cohen, Dora Dreese en Philip Cohen, Overlijdensaktes, opgemaakte in Amsterdam voor Mozes Cohen, reg.A81-fol.51v-akte 296 d.d. 5 Juli 1951, voor Dora Cohen-Dreese, reg.A70-fol96-akte 567 d.d.4 April 1951 en voor Philip Cohen, reg.A70-fol.94v-akte 556 d.d. 4 April 1951 en de wikipedia listing jodentransporten vanuit Nederland.nl.

Alle rechten voorbehouden