Biografie

Over Sara Vos en haar man Marcus Zwaaf.

Sara Vos was een dochter van Hijman Vos en Lea van West. Zij was geboren op 5 Maart 1889 in Amsterdam en trouwde op 4 Juli 1917 in Zaandam met Marcus Zwaaf, een zoon van Hartog Zwaaf en Mietje Goldsteijn , die op 27 November 1891 in Amsterdam geboren was. Marcus was stoffeerder en koopman in manfacturen. Het echtpaar Zwaaf-Vos kreeg drie kinderen, t.w. Elisabeth in  Februari 1918, Lea in Juni 1920 en Emilie in 1923. Alle drie de dochters hebben de Holocaust overleefd.

Op 19 Maart 1927 werd het gezin Zwaaf in Borgerhout geregistreerd op het adres Turnhoutsebaan 288, waar zij verbleven tot 23 November 1927 en verhuisden toen naar de Lange Pothoekstraat 100 in Borgerhout. Het gezin heeft nog enige tijd in Borgerhout gewoond, is teruggegaan naar Amsterdam, van waar zij in November 1930 naar Den Haag verhuisden en in Juli 1934 weer naar Antwerpen, waar zij toen een woning in de Marsstraat 55 in Berchem betrokken.

In de nacht van 28 op 29 Augustus 1942 werden er in Antwerpen grote razzia’s gehouden, waarbij ook Marcus Zwaaf en zijn vrouw Sara Vos zijn opgepakt. Zij werden afgevoerd naar de Kazerne Dossin in Mechelen waar zij onder gevangenen nummer 969 en 970 werden geregistreerd. Op 1 September 1942 werden zij gedeporteerd met het 7e konvooi van Mechelen naar Auschwitz met 1000 personen en op 3 September arriveerde het konvooi in Auschwitz.

Het 7e konvooi was tevens een z.g. Kozel transport, waar tijdens tussenstop in het plaatsje Kozel, 187 mannen tussen 15 en 50 jaar gedwongen werden de trein te verlaten om als dwangarbeiders in de omliggende werkkampen tewerkgesteld te worden. Marcus Zwaaf was toen 51 jaar maar het is niet duidelijk of hij vanuit Kozel als tóch dwangarbeider nog ergens tewerkgesteld is of dat hij met de in de trein achtergebleven vrouwen en kinderen verder naar Auschwitz is afgevoerd.

Van Marcus en Sara zijn geen officiële overlijdensaktes gevonden. Maar uit het Belgisch Staatsblad blijkt dat op 27 Mei 1949 in Antwerpen bij de Rechtbank van de Eerste Aanleg een eis is ingesteld, strekkende tot rechterlijke verklaring van overlijden van Marcus Zwaaf, geboren te Amsterdam in Nederland de 27e November 1891, zoon van Hartog en van Mietje Goldsteijn, handelsreiziger van beroep echtgenoot van Sara Vos, vermoedelijk overleden in Auschwitz in Duitsland tussen 1 September 1942 en 1 Juni 1945, laatst gehuisvest te Berchem, Marsstraat 55.

Op dezelfde datum is ook een eis ingesteld, strekkende tot rechterlijke verklaring van overlijden van Sara Vos, geboren te Amsterdam in Nederland de 5e Maart 1889, dochter van Hijman Vos en Lea van West, zonder beroep echtgenote van Marcus Zwaaf, vermoedelijk overleden in Auschwitz in Duitsland tussen 1 September 1942 en 1 Juni 1945, laatst gehuisvest te Berchem, Marsstraat 55.

Op grond van de rechterlijke uitspraak  betreft het vermoedelijke overlijden Marcus Zwaaf en Sara Vos is de datum van 1 September 1942 op het Joods Monument aangehouden als officële overlijdensdatum en zijn Marcus en Sara opgenomen in de NDVS, de Nationale Database Vervolgings Slachtoffers.

Bronnen o.a.  het Felix Archief , vreemdelingen dossier Borgerhout nr. 995#2016 voor Marcus Zwaaf, vreemdelingen dossier 197175, image 966-984 uit Antwerpen voor Marcus Zwaaf; het Stadsarchief Amsterdam, bevolkingsregister 1874-1893 en de Overgenomen Delen; het Gemeente archief den Haag, gezinskaarten van Marcus Zwaaf; het Memoriaal van de Deportatie der Belgische Joden, blz. 23 en 24 en het Belgisch Staatsblad, vermoeden van overlijden van Marcus Zwaaf onder nr. 12335 en van Sara Zwaaf-Vos onder nr. 12336.

Alle rechten voorbehouden