Biografie

Het lot van Elisabeth van Engers.

Elisabeth van Engers was de zesde van de zeven kinderen van Nathan Jacob van Engers en Sophia Sanders. Zij was geboren in Rotterdam op 27 April 1914 en werkte vanaf 1930 als verkoopster en in latere jaren in Rotterdam en Amsterdam als huishoudster.

Elisabeth woonde net als haar andere broers en zus, lange tijd thuis bij haar ouders in Rotterdam en vertrok met hen op 23 Mei 1929 naar Nijmegen. Daar woonde zij met de andere gezinsleden in de Ruysdaelstraat 68, totdat zij allen op 31 Januari 1930 weer terugkeerden in Rotterdam waar zij kwamen te wonen op de Prins Hendrikkade 55a.

Elisabeth was ongehuwd maar had een relatie met de in 1921 in Zeist gescheiden installateur Johannes Mulder, die op 28 November 1892 in Putten geboren was. Uit de relatie van Elisabeth met Johannes Mulder werd op 15 November 1934 een zoon geboren, genaamd Johan, doorgaans Joop genoemd, die door de moeder én de vader is erkend.

Op 19 November 1934 vertrok Elisabeth naar een eigen adres, Oppert 3b, een zijstraat van de Meent en gelegen in het centrum van Rotterdam. Daarna volgden meerdere verhuizingen, zoals op 30 Maart 1935 naar de Benthuizerstraat 55, waarbij zij de buurvrouw werd van haar zuster Hanna Elisabeth, die toen op huisnummer 53 woonde. Op 18 Maart 1936 werd verhuisd naar de Halstraat 5, in Juli 1936 naar de Hoogstraat 164, in April 1939 naar huisnummer 196 en in October van dat jaar naar de Kortekade 23b. In November volgde een verhuizing naar de Goudscheweg 84a, en in Juni 1940 naar de Van Meursstraat 20b in de Rotterdamse wijk Spangen.

Op 12 Februari 1941 verliet Elisabeth Rotterdam; zij vertrok met haar zoon naar Zuilen bij Utrecht, waar zij op de Van Egmondkade 2 bis kwamen te wonen maar er volgde nogmaals een verhuizing, nu weer naar Amsterdam waar Elisabeth op 29 October 1942 als inwonend werd ingeschreven in de Krugerstraat 4 2e etage in de Transvaalbuurt in Amsterdam-Oost, waar Manus Vischjager, met zijn vrouw Klaartje Cohen en zoon Joseph al vanaf Februari 1937 woonden. Op diezelfde datum van 29 October 1942 werd haar zoon Johan (Joop) Mulder echter in het Amsterdamse Bevolkingsregister bij Elisabeth afgeschreven naar Zuilen, hij verhuisde niet met zijn moeder mee naar Amsterdam.

De SS-er Rauter vaardigde op 14 Mei een beschikking uit, waarin met ingang van 21 Mei 1943 aan Joden het verblijf in Amsterdam verboden werd, met uitzondering van die Joden, aan wie uitstel van de Arbeitseinsatz is verleend d.m.v. een Sperre stempel. Joden aan wie het verblijf in Amsterdam is verboden, moeten zich 20 Mei 1943 in de Marechausseekazerne op de Polderweg melden. (bron: De Telegraaf. v.b. Joden 5496A/Het geheugen van Oost).

Op de ochtend van 20 Mei 1943 werden Amsterdam-Zuid en een gedeelte van stadsdeel Oost afgesloten. Vanuit Westerbork zijn onverwacht vannacht om twee uur twintig leden van de Fliegende Kolonne en honderd van de OD (Orde Dienst) opgeroepen en naar Amsterdam gezonden.  Daar hielp de OD bij een razzia, waarbij duizenden Joden werden opgepakt. De OD begeleidde deze mensen naar het Muiderpoortstation, vanwaar ze ’s avonds vervoerd zijn naar Kamp Westerbork. (bron: website WO2/heimelijk kiekje)

Tijdens deze razzia van 20 Mei 1943 werd ook Elisabeth opgepakt en via de Polderweg en Muiderpoortstation afgevoerd naar Westerbork. Na vijf dagen te hebben doorgebracht in barak 55, werd zij op 25 Mei op transport gesteld naar Sobibor met nog 2861 andere gedeporteerden. Daar werden allen, waaronder ook Elisabeth van Engers, bij aankomst op 28 Mei 1943 onmiddellijk in de gaskamers vermoord.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Rotterdam, gezinskaarten van Nathan Jacob van Engers, Elisabeth van Engers en Johannes Mulder; website wiewaswie.nl/huwelijk & echtscheiding Mulder/Gerbel; het Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Elisabeth van Engers; website Het Geheugen van Oost/razzia 20 Mei 1943; website tweedewereldoorlog.nl/heimelijk kiekje; het archief van de Joodse Raad, registratiekaart van Elisabeth van Engers; de wikipedia lijst van jodentransporten vanuit Nederland.nl en aanvullingen uit bijdragen van gebruikers van deze website.

 

Alle rechten voorbehouden