Biografie

Over Elias Gompers en zijn gezin.

Elias Gompers was geboren in Amsterdam op 5 December 1873 als zoon van Levie Barend Gompers en Schoontje Jacob Boas, een familie met negen kinderen, t.w. Mietje, Barend, Sara, Elias zelf en Philip, die tijdens de oorlog zijn omgekomen. Twee kinderen, Joseph en Marcus zijn voor de oorlog al overleden, Naatje overleed in Septembe 1940 in Amsterdam en één zoon, Michel, heeft de oorlog overleefd.

Elias trouwde op 1 Mei 1901 in Hilversum met Esther Wessel, geboren op 22 Maart 1874 in Amsterdam als dochter van Barend Wessel en Klaartje Gompers. Het echtpaar kreeg twee kinderen, t.w. Louis in 1902  en Bernard in 1907. 

De oudste zoon Louis Elias Gompers (Lou) trouwde op 9 Augustus 1927 met Sonny Sturhoofd, dochter van Jacobus Sturhoofd en Esther Loonstein.  Zij woonden in de Valeriusstraat 58 hs maar verbleven vanaf 4 Maart 1941 in de Accacialaan 24B in Doorn, waar zij samen de Holocaust hebben overleefd. Zij woonden vanaf November 1945 nog enige tijd in de Woestduinlaan 59 in Doorn totdat zij in 1949 terugkwamen in Amsterdam en woonruimte kregen in de Schubertstraat 30 hs. Op 16 April 1951 zijn zij naar Santa Monica in Californië geëmigreerd.

Na de bevrijding hebben Lou Gompers en Sonny Sturhoofd de tweeling Froukje en Salomon van Bergen, beiden kinderen van Izak van Bergen en Lea Salomina Gompers (een nicht van Lou Gompers) in huis genomen; hun ouders waren in 1944 tijdens de Sjoa vermoord. In 1951 hebben zij hen meegenomen naar Santa Monica en daar groot gebracht onder de naam "Gompers".

De jongste van de twee broers, Bernard Elias Gompers, trouwde met Betje Cosman in Amsterdam op 17 Augustus 1932 en zij kregen twee kinderen, Elly Elisabeth en Max Elias. Tijdens pogingen van Bernard om met zijn gezin onder te duiken, zijn zij in September 1942 gepakt en afgevoerd naar Westerbork. Bernard belandde in de strafbarak 66, maar werd uiteindelijk  op 17 Maart 1943 naar Sobibor gedeporteerd, waar hij bij aankomst daar op 20 Maart 1943 onmiddellijk werd vermoord.

Zijn vrouw Betje Cosman en hun beide kinderen Elly Elisabeth en Max Elias werden óók in Westerbork binnengebracht, op 12 September 1942, en al op de 14e gedeporteerd naar Auschwitz, waar zij bij aankomst op 17 September 1942 direct in de gaskamers van Auschwitz Birkenau zijn vermoord.

Elias Gompers was diamant kliever van beroep. Als zodanig verbleef hij met zijn vrouw geruime tijd in Antwerpen en Berchem. Op 20 Maart 1937 keerden zij terug in Amsterdam en vonden een huis in de Oude IJsselstraat 36. In Juni 1940 verhuisden zij naar de Valeriusstraat 58 hs en in Februari 1941 naar de Biesboschstraat 16 II. In September 1941 volgde weer een verhuizing, nu naar de Emmastraat 5 I, waar  Elias’ vrouw Esther Wessel 8 Mei 1942 is overleden; zij werd begraven op de Joodse Begraafplaats van Muiderberg.

Op 5 Juni 1942 trok de thans weduwnaar geworden Elias Gompers in bij het gezin van zijn zoon Bernard, die in de Roerstraat 26 III in Amsterdam-Zuid woonde. Maar ook Elias werd slachtoffer van de mislukte poging tot onderduik van zijn zoon Bernard en zijn gezin in September 1942. Ook Elias Gompers werd opgepakt en op 12 September 1942 in Westerbork binnengebracht en op de 14e gedeporteerd naar Auschwitz, waar hij bij aankomst op 17 September 1942, samen met zijn schoondochter Betje Cosman-Gompers en zijn kleinkinderen Elly Elisabeth en Max Elias, in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau werd vermoord.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart en archiefkaart van Elias Gompers, archiefkaart Louis Gompers; website wiewaswie.nl/huwelijk Gompers-Wessel; website hetstenenarchief.nl/graf Esther Wessel; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Elias Gompers en Louis Gompers; het Antwerps Vreemdelingen Dossier 167733, image 401-413 en toevoegingen van bezoekers van de website.

Alle rechten voorbehouden