Biografie

Over Emanuel Fortuin en zijn vrouw Sara Aletrino.

Emanuel Fortuin was geboren op 20 December 1896 in Amsterdam als zoon van Isidoor Fortuin en Rebekka Woudstra. Hij was leraar lichamelijke opvoeding en lid van de gymnastiekvereniging “Kracht en Vlugheid in Amsterdam. In de jaren ’20 was hij een bekend turner.

Veel kampioenturners en turnsters waren van Joodse afkomst. Namen uit die tijd waren M. Biet, Emanuel Fortuin, Israel Wijnschenk, mej. Elka de Levie en Ans Polak. Veel kwam men uit een gymnastiekvereniging voort en één van die verenigingen was Arbeiders Arbeidsters Gymnastiek Vereniging, een andere was een voornamelijk uit Joodse deelnemers bestaande vereniging Vlugheid en Kracht, die het gymlokaal van de HBS aan de Mauritskade gebruikte als trainingslokatie. Bron: website Joods Amsterdam.nl/turners

Emanuel Fortuin trouwde op 31-jarige leeftijd in Amsterdam op 19 September 1928 met de 19-jarige Anna Gompers, de dochter van Eliazer Gompers en Rebecca Zwaab. Op 28 December 1929 werd uit het huwelijk hun zoon Ido geboren. Echter het huwelijk hield geen stand en op 16 Januari 1935 werd het huwelijk door echtscheiding ontbonden.

Emanuel Fortuin trouwde nadien op 24 November 1937 met Sara Aletrino, geboren op 10 April 1898 in Amsterdam als dochter van Maurits Aletrino en Schoontje Graveur. Enkele dagen na de huwelijkssluiting betrokken zij een woning aan de Mauritsstraat 16 III in Amsterdam-Oost. Uit het huwelijk van Emanuel en Sara zijn verder geen kinderen geboren.

Op 26 juni 1942 werd door SS-Hauptsturmführer Ferdinand Aus der Fünten van de Zentralstelle für Jüdische Auswanderung aan de Joodsche Raad medegedeeld dat mannen, vrouwen en gezinnen zouden worden overgebracht naar werkkampen in Duitsland, 'ein Polizeilicher Arbeits(ei)nsatz'. In het Joodsche Weekblad, extra editie van 14 juli 1942, publiceerde de Joodsche Raad het dreigement van de Sicherheitspolizei. Met deze bedreiging werd het begin van de grote transporten aangekondigd. De oproeplijsten werden door de Duitsers (Zentralstelle) opgesteld. Onmisbare personen werden er vanaf gehaald door de Joodsche Raad. Met geblindeerde trams werd men naar het Centraal Station gebracht waar de treinen richting Westerbork klaar stonden of moest men zich begeven naar een terrein bij het Muiderpoortstation, waarna na lang wachten de trein verscheen die hen naar Westerbork bracht. Bron: Archieven Nederlandse Rode Kruis/Transporten naar kamp Westerbork.

In de zomer van 1942 ontvingen Emanuel Fortuin en Sara Aletrino een oproep voor deze “Polizeilicher Arbeitseinsatz”: Emanuel met nummer 1635/9 en Sara met nummer 1635/10. Zij werden echter vrijgesteld van deze z.g. werkverruiming in Duitsland omdat beiden door de Joodse Raad “gesperrt” waren wegens functie. Beiden hadden het “Sperrenummer” 20/95541.

Emanuel was Vrijwillig Verzorger bij de Nederlands Israëlitische Wijkvereniging op de Houtmarkt 10 (het voormalige Jonas Daniel Meijerplein) en gaf gymnastiek onderwijs op de Louis Botha school voor Joodse kinderen in Kraaipanstraat 58 in de Transvaalbuurt in Amsterdam-Oost en op de Plantageschool op de Plantage Muidergracht 20 in het centrum van Amsterdam. Emanuel Fortuin had een Joodse Raad legitimatie met nr. 0234.

Ook Sara Aletrino was werkzaam voor de Joodse Raad: zij was Vrijwillig Armenverzorgster en Gezinsvoogdes bij de afdeling Sociale Zaken en was eveneens voorlopig van deportatie vrijgesteld met de Joodse Raad legitimatie 0159.

Echter zij werden beiden bij de toen gehouden razzia van eind Mei 1943 gearresteerd en werden eerst gebracht naar een terrein bij het Muiderpoortstation. Na urenlang wachten verscheen de speciale trein die hen naar Westerbork bracht. Emanuel Fortuin en Sara Aletrina belandden toen in Westerbork in barak 58. Op 1 Juni werden zij beiden gedeporteerd naar Sobibor waar zij bij aankomst aldaar op 4 Juni 1943 onmiddellijk in de gaskamers werden vermoord.

Bronnen o.a.. Stadsarchief Amsterdam, archiefkaarten van Emanuel Fortuin en Sara Aletrino; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Emanuel Fortuin en Sara Fortuin-Aletrino; website Joods Amsterdam.nl/Kraaipanstraat en Plantage Muidergracht; Dr. J. Presser "Ondergang deel 1, pagina 287/stempels.

Alle rechten voorbehouden