Biografie

Het lot van Eliazer Woudstra, zijn broer Manus en zijn schoonzus Sophia Woudstra-Lagrand.

Eliazer Woudstra, geboren op 8 Juni 1900 in Rotterdam, was een zoon van Abraham Woudstra en Hester Olman. Hij was ongehuwd en hij werd op 27 April 1912 ingeschreven in het bevolkingsregister van Rotterdam toen hij uit Zuidland in Rotterdam kwam en woonde toen op de Crooswijksesingel 25a, per 31 Maart 1938 inwonend op de Spoorsingel 57 en vanaf 29 Juli 1939 op de Schieweg 44b. Eliazer’s ouders waren al voor de oorlog overleden. Zijn vader, afkomstig uit Leeuwarden in 1935 en zijn moeder, die uit Zuidland kwam, in 1931.

Eliazer Woudstra had twee zussen, Sara uit 1903 en Schoontje uit 1905. Die woonden beiden in Rotterdam, waren gehuwd en hadden een gezin. Sara is met haar man en twee dochters in 1942 in Auschwitz vermoord en Schoontje met haar man en twee zonen in 1943 in Sobibor.

Samen met zijn broer Manus, die in 1907 was geboren, woonde Eliazer op de Schieweg 44 b in Rotterdam en beiden waren werkzaam als grossiers. Zijn broer Manus was lang ongehuwd maar was op 24 Mei 1942 op 35-jarige leeftijd verloofd met Sophia Lagrand. Zijn 19-jarige verloofde heeft vermoedelijk gevolg gegeven aan de oproep voor de “Arbeitseinsatz” in Duitsland en heeft zich in Rotterdam met bagage gemeld bij Loods 24. In de nacht van 30/31 Juli 1942 ging het eerste transport van Rotterdam naar Westerbork. Sophia Lagrand werd op 31 Juli 1942 daar geregistreerd maar verkreeg uitstel van deportatie.

Op 11 September 1942 voegde haar verloofde zich “Ohne Aufruf” (zonder oproep) bij haar in Westerbork en zij zijn daar de volgende dag op 12 September gehuwd, waarbij Eliazer Woudstra getuige was. Op 2 October werden Manus en zijn bruid Sophia op transport gesteld naar Auschwitz. Haar zus en ouders werden 10 dagen later, op 12 October 1942 gedeporteerd naar Auschwitz en bij aankomst aldaar op 15 October 1942 direct vermoord.

Het transport van 2 October 1942 bevatte in totaal 1014 personen en het was tevens het eerste transport via de spoorlijn vanuit Kamp Westerbork naar Auschwitz. De trein maakte een tussenstop in Kozel, gelegen ± 80 km westelijk van Auschwitz, waar 160 jongens en mannen tussen 15 en 50 jaar werden gedwongen om de trein te verlaten, waaronder óók Manus Woudstra. Zij werden als dwangarbeiders tewerkgesteld in de omliggende werkkampen van Auschwitz.

Echter, zij, die in de trein achterbleven, werden verder naar Auschwitz vervoerd om daar te worden vermoord. Daaronder was ook Sophia Lagrand, de jonge bruid van Manus Woustra. Bij aankomst op 5 October 1942 werd  Sophia Woudstra-Lagrand onmiddellijk in de gaskamer van Auschwitz-Birkenau vergast. Voor haar man Manus Woudstra heeft het Ministerie van Justitie na de oorlog opdracht gegeven aan de gemeente Rotterdam om voor hem een akte van overlijden op te maken, waarin is vastgesteld dat hij op 31 October 1943 in Schoppinitz is overleden.

Ook Eliazer Woudstra kwam op 11 September 1942 “Ohne Aufruf” (zonder oproep) in Westerbork aan, waar hij de volgende dag getuige was bij het huwelijk van zijn broer. Eliazer werd gelijk met Manus en zijn jonge vrouw Sophia op 2 October 1942 gedeporteerd naar Auschwitz. Bij de tussenstop in Kozel moest ook hij de trein verlaten en Eliazer Woudstra is uiteindelijk als dwangarbeider terecht gekomen in het “Reichs Autobahnlager”Annaberg” in Opper Silezie in Polen.

Na de oorlog was wél bekend dat Eliazer Woudstra de Sjoa niet had overleefd, maar niet waar, wanneer en onder welke omstandigheden. Daarom werd op last van het Ministerie van Justitie in de gemeente Rotterdam voor Eliazer Woudstra een overlijdensakte opgemaakt, waarin de plaats en datum van zijn overlijden zijn vastgesteld als op 31 October 1943 in Schoppinitz

Echter in 2015 is er in Polen onderzoek verricht naar de slachtoffers van o.a. het Reichsautobahnlager Annaberg” in Opper Silezie, (Polen) waar meerdere aktes van overlijden zijn gevonden, waaronder ook die van Eliazer Woudstraco. Daaruit is gebleken dat hij op 13 December 1942 in het Lager Annaberg om het leven is gekomen. Op de overlijdensakte is “algehele verzwakking van het lichaam” als officiële doodsoorzaak vermeld. (allgemeine Körperschwäche).

Bij de vaststelling van de overlijdensdatum van Eliazer Woudstra wordt echter de officiële Nederlandse datum van 31 October 1943 in Schoppinitz gehandhaafd, de juridische overlijdensdatum en plaats, door het Ministerie van Justitie vastgesteld.

Bronnen o.a. Stadsarchief Rotterdam, geboorteakte Eliazer Woudstra nr. 1900/5471-fol.g089; overlijdensaktes Rotterdam voor Eliazer Woudstra 1952.155-fol. V1-027v en voor Manus Woudstra nr.1952.156-fol.V1-027v, bevolkingsregister/gezinskaart van Eliazer Woudstra; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Eliazer Woudstra, Manus Woudstra, Sophia Woudstra-Lagrand; website Joods Erfgoed Rotterdam/deportaties; website jodentransporten vanuit Nederland en Edward Haduch, Kedzierzyn-Kozle (Polen), de overlijdensakte van Eliazer Woudstra uit het Bevolkingsregister (Standesamt) Annaberg.

Alle rechten voorbehouden