Verhaal

Salomon Hartog en Julie Levie

op zoek naar hun onderduikgeschiedenis in Alkmaar

Tip van Denise Citroen was contact te zoeken met Henk Muntjewerff, hij zou meer weten over Salomon en zijn vrouw.

 

Hoekmeijer familiegeschiedenis

Volgens tante Gre zijn onderduikers bij opa en oma gekomen nadat deze eerst bij een boer in de Beemster ondergedoken hadden gezeten, waar opa regelmatig eten haalde voor oma die door ziekte niet alles verdragen kon. Opa had de boer aangeboden te zullen helpen als dat ooit nodig zou zijn. Onderduikers moesten naar andere schuilplaats omdat er bij de boer een tankgracht gegraven zou worden.

Joods stel zou uit Amsterdam afkomstig zijn en een fotozaak aan Kalverstraat hebben gehad. Dacht aan naam Levie. Zoektocht naar fotozaak levert niets op.

De onderduikers zouden zijn verraden door buren uit de Maclaine Pontstraat (zie ook hieronder). Overburen zouden oma tijdig hebben gewaarschuwd en in busje was geen plek meer door in beslag genomen radio's en fietsen, zo wil het verhaal. Opa was op moment van inval Grüne Polizei op de boot bij de werf in Akersloot en werd gewaarschuwd niet naar huis te gaan. Volgens familie Boerman zouden de onderduikers (ook) op de boot ondergedoken hebben gezeten. Dat lijkt niet te kloppen.

Vervolgens zijn opa en oma zelf in onderduik gegaan bij Tensen in Abbekerk (op internet is een echtpaar Simon Tensen en Geertje Dam te vinden uit Wervershoof die onderduikers onderdak boden, tijdens WOII, is vlak bij Abbekerk). Aantekening ome Adri spreekt van onderduik bij een boer en daarna op de boot. Precieze datum/jaar van onderduiken is niet bekend, maar aangezien mama baby was moet de arrestatie in ieder geval na mei 1943 zijn geweest (neef Adri komt op najaar 1942, wat niet lijkt te kunnen kloppen). In aantekening van ome Adri wordt gesproken over feit dat mijn mama 1 jaar oud zou zijn, hetgeen de arrestatie plaatst in 1944. 

Broer Jan Hoekmeijer trok met gezin tijdelijk in het leegstaande huis omdat hun eigen woning (Van Stolberglaan 5?) gevorderd was voor onderbrengen van Duitse officieren. Dat was best link, omdat het huis was aangeplakt met een arrestatiebevel (?). Meubels werden tijdelijk opgeslagen en hadden na oorlog schade van druipend wasgoed.

 

Uit gesprek met tante Greetje Brink: onderduikers zouden verraden zijn door (J)an van der Burg en familie gewaarschuwd door J. Dusseljee. Deze zou op de fiets naar Akersloot zijn geracet om opa te waarschuwen niet naar huis te komen. Duitsers hadden via telefoon gemeld dat oma een ernstig ongeluk zou hebben gehad om hem naar huis te lokken. Van der Burg zou in dagen voor verraad meerdere keren door ramen naar binnen hebben staan kijken. Onderduikers zaten verscholen op achterkamertje en in winter zou er ook rook uit raam zijn gekomen van kacheltje, dat misschien ook tot ontdekking zou hebben geleid. Van der Burg was politieagent en woonde volgens adresboek uit 1939 op Van Houtenkade 39, Dusseljee was werkzaam bij de belastingdienst en woonde op Maclaine Pontstraat 35. In aantekening van ome Adri is sprake van buurjongen, dus waarschijnlijk de zoon van deze Dusseljee.

 

Speurwerk levert op dat er een echtpaar Salomon en Julie Hartog Levie in 1940 een chocolaterie op adres Kalverstraat 94 had (zit nu Kiehl’s winkel in, vlak naast poort van Begijnenpoort). Beiden zijn in september 1943 in Auschwitz vermoord. Salomon was 46 jaar oud. Zouden dit de onderduikers kunnen zijn? Data en naam en winkel, komen in ieder geval overeen met verhaal tante Gre H.

 

Tussen de foto’s zitten enkele foto’s van ‘Paviljoen Hollandse Rade’. De foto’s laten jonge mensen zien die, zo lijkt het, daar kamperen. Wanneer je de naam van dit paviljoen door Google gooit, kom je echter meer te weten over deze plek. Blijkbaar was dit voor en in begin jaren oorlog een plaats waar uit m.n. Duitsland gevluchte joden werden geschoold voor een toekomst in Palestina (zie: http://www.joodsamsterdam.nl/loosdrecht/). In het verhaal van dit paviljoen is er ook sprake van dat sommige van de joden daar vlak voor de Duitse inval naar Alkmaar geëvacueerd zijn ivm mogelijk inundatie waterlinie rond Loosdrecht. Vlak voordat paviljoen ontruimd zou worden, zijn de meesten in onderduik gegaan, verspreid over Nederland. Hoe komen deze foto’s in de stapel, wat is link met Hoekmeijers?

Vraag: er zitten tussen de foto’s ook enkele portretten van mensen die we niet kennen. Zitten daar wellicht ook foto’s van de onderduikers bij? Ander mysterie blijft foto van Adri met (joods?) meisje Rachel Gottschalk in jaren dertig. Wie was zij en wat is er met haar familie gebeurd? Speurwerk in adresboeken van Alkmaar leert dat er een familie Gottschalk in de Fontein Verschuir straat woonde in 1938 (in 1936 nog op Kennemerstraatweg), waren het gewoon buren/vrienden? Maar waarom geposeerde foto die vast bij fotograaf in een studio gemaakt is?