Verhaal

Gezin Higes-de Jongh, Tugelaweg 21-III

Uit aantekeningen van mijn vader

Mijn vader was ingekwartierd op de Tugelaweg 21-II, een etage onder de familie Higes-de Jongh. Hij schreef zijn herinneringen op, onder andere aan deze familie die hij als 14-jarige hielp inpakken toen zij opgehaald werden door de Duitsers.

"Wij woonden op de Tugelaweg 21 op twee hoog bij de familie Park. Op drie hoog woonde de familie Highes. Zij was een Amsterdamse Jodin, die van haar meisjesnaam de Jong heette. Hij was een jood met de Turkse nationaliteit. Omdat Turkije niet met Duitsland in oorlog was, was de heer Highes 'gesperrt'.
Aangezien zowel de heer als mevrouw Highes vrome joden waren, hielden zij sabbath. Het kwam nu goed uit, dat ik bij ze 'op de trap' woonde. Want ik mocht alles wél alles doen, wat zij niet mochten. Dus stak ik de haard aan, deed de gordijnen dicht, liet de verduisteringsrolgordijnen zakken, deed het licht aan enzovoort. Ik werd hiervoor beloond met lekkernijen. Want die waren er toen nog wel, zij het ook in beperkte hoeveelheden.
Hoewel zij in feite onschendbaar waren omdat hij de Turkse nationaliteit had, werden zij op een bepaald moment toch gedeporteerd. Hoe het precies in elkaar zat heb ik nooit geweten, maar zij hadden aan een joods meisje onderdak gegeven en kennelijk was iemand loslippig geweest. Dus was de Duitse politie bij hen aan de deur geweest om aan te kondigen dat ze opgehaald zouden worden.
Ze mochten echter nog wel een koffer pakken, en ik werd daarbij door hen ingeschakeld. Men kan zich wel voorstellen, in welk een grafstemming ik de beide mensen geholpen heb.
Het joodse meisje dat de reden was voor het ophalen van deze familie, lag bewusteloos op bed. Ze had een overdosis slaaptabletten genomen en had haar maaginhoud uitgebraakt. De aanblik daarvan was al triest genoeg, maar dit veroorzaakte ook nog een ondraaglijke lucht in die slaapkamer. Ik moést wel verschillende malen die slaapkamer in lopen, om bagage te halen voor de familie Highes. Nee, dit waren echt geen prettige omstandigheden voor een 14-jarige.
Zo verdwenen langzaam alle joden van de Tugelaweg, uit de Transvaalbuurt, uit Amsterdam, uit heel Nederland. In 1943 was de zaak grotendeels bekeken. Daarna werd het stil op de Tugelaweg, waar ooit bijna huis-aan-huis joden woonden."