Biografie

Over Hendrina Schaap en haar zoon Meijer Schaap.

Hendrina Schaap, geboren op 20 November 1905 in Amsterdam, was een dochter van Wolf Schaap en Rebecca Sealtiel.  Zij was op 18-jarige leeftijd op 16 April 1924 in eerste echt  gehuwd met de 19-jaar oude telegrambesteller Aaron Swaab, zoon van Joseph Swaab en Jetje Berkhof, maar het huwelijk eindigde in echtscheiding, dat op 2 December 1924 in Amsterdam werd uitgesproken. Voor die tijd al, op 3 Juli 1924, vertrok Hendrina naar Antwerpen, waar zij als huishoudster ging werken bij Hartog Meijer Park en Sara de Leon in de Tuinbouwstraat 22 in Borgerhout, de ouders van haar toekomstige tweede echtgenoot Emanuel Park, die al sinds 1904 in Borgerhout woonden.

Uit het Antwerps Vreemdelingen Dossier bleek dat Hendrina al vanaf 18 Juli 1924 in een overspelige relatie leefde met Emanuel Park en pas ná haar officiële scheiding van Aaron Swaab, op 8 October 1925 in Amsterdam met Emanuel in het huwelijk trad. Het was haar tweede huwelijk en was toen 19 jaar oud. Enkele maanden na de officiële scheiding, werd op 10 Maart 1925 Hendrina’s buitenechtelijke zoon Meijer geboren, die als Meijer Schaap werd ingeschreven in het Amsterdamse geboorteregister. Hendrina en Emanuel kregen samen nog een dochter, t.w. Rebecca Park, die op 23 Juli 1926 in Amsterdam werd geboren.

Per 18 December 1927 was Emanuel Park geregistreerd op het adres Draakstraat 32 in Antwerpen, en leefde dan opnieuw gescheiden van zijn vrouw Hendrina, die op die datum verbleef bij haar ouders Wolf Schaap en Rebecca Sealtiel  in de Weesperstraat 51 in Amsterdam, Op 18 Januari 1928 keerde Hendrina weer terug naar Antwerpen en betrok samen met haar man een woning in de Nottebohmstraat 22.

Op 9 Mei 1928 bracht zijn moeder Meijer Schaap terug naar Amsterdam waar hij werd ondergebracht zijn grootouders Wolf Schaap en Rebecca Sealtiel die in de Weesperstraat 51 woonden. Hendrina keerde weer terug naar Antwerpen waar haar als diamantslijper in hun onderhoud voorzag. Echter ook hun dochtertje Rebecca Park werd door haar moeder naar Amsterdam gebracht; op 8 Januari 1929 kreeg ook Rebecca onderdak bij haar grootouders Schaap in de Weesperstraat.

Op 23 Februari 1931 woont Hendrina Schaap op een gemeubileerde kamer in de Van Immerzeelstraat 22 in Antwerpen. Emanuel Park is in Parijs en Hendrina is door haar man verlaten. Om in haar onderhoud te voorzien gaf zij zich uit als artiste, werkte in Antwerpen als danseres in bars waardoor zij meerdere malen het voorwerp van navraag van de Antwerpse Politie werd. In 1931 zou zij daardoor Art. 1 van het Codex der Gemeentelijke Politiereglementen hebben overtreden, want volgens het Politiecommissariaat van  Antwerpen vertrok zij op 5 Juni 1931 naar Parijs “om haar man te ontmoeten”, zonder een datum van terugkomst te melden.

Het huwelijk van Emanuel en Hendrina hield uiteindelijk ook geen stand en eindigde in echtscheiding. Emanuel Park was op 29 Februari 1932 vanuit Parijs teruggekeerd naar Amsterdam, waar op 6 Juni 1932 bij afwezigheid van Emanuel Park en door een bij verstek gewezen vonnis van de Arrondissements Rechtbank van Amsterdam, het huwelijk werd ontbonden en werd ingeschreven in de registers van de Burgerlijke Stand op 29 Juli 1932.

Daarna woonde Hendrina Schaap korte tijd op de Nieuwe Keizersgracht 13 in Amsterdam, trok vervolgens in bij haar ouders in de Nieuwe Kerkstraat 101, verhuisde op 3 Augustus 1937 mee naar het Waterlooplein 80 I. Op 30 Maart 1942 verhuisde zij nogmaals, nu naar de Jodenbreestraat 81 II en haar zoon Meijer Schaap ging met zijn moeder mee. Haar dochter Rebecca bleef op het Waterlooplein wonen, bij haar grootouders Wolf Schaap en Rebecca Sealtiel.

Hendrina Schaap was niet “gesperrt” maar werkte mee als medewerkster van de Joodse Raad als koopvrouw in textiel bij de distributie van textiel en had een standplaats op de markt van het Waterlooplein,  Ook haar zoon Meijer, 18 jaar oud, studerend op het conservatorium, werkte voor de Joodse Raad bij de afdeling broodvoorziening. Ook hij was niet “gesperrt”.

Hendrina werd van haar woonadres in de Jodenbreestraat op 15 April 1943 afgevoerd naar Westerbork maar haar zoon Meijer werd al op 23 Maart in Westerbork geregistreerd. Zij verbleef in barak 61 en Meijer in barak 60. Op 18 Mei werden beiden op transport gesteld naar Sobibor waar zij na aankomst op 21 Mei 1943 onmiddellijk werden vermoord. 

Bronnen o.a. Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten Wolf Schaap en Aaron Swaab; archiefkaarten van Hendrina Schaap, Meijer Schaap en Rebecca Park; het Antwerps Vreendelingen Dossier nr. 155311-images 458-488 en het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Hendrina Schaap, Meijer Schaap.

Alle rechten voorbehouden