Biografie

Over Tobias Sprecher en zijn vrouw Cipra Redner.

Tobias Sprecher was geboren als Theodor in het Poolse Sanok, waar hij door een administratieve complicatie bij de Poolse Burgerlijke Stand bij zijn geboorte de achternaam van zijn moeder heeft gekregen, terwijl zijn moeder met een “Hirschmann” gehuwd was. Tobias was getrouwd met Cipra of Cilly Redner, die geboren was in Kniazdwor, een kleine plaats in de Oekraine, vlak bij de stad Kolomyia. Uit de Nederlandse archieven is niet duidelijk waar Tobias en Cilly zijn gehuwd, maar in 1915 woonden zij in Dortmund in Duitsland, waar op 16 October hun eerste kind Isidor Sprecher werd geboren.

Tobias Sprecher diende tijdens de Eerste Wereldoorlog in het Duitse Leger. Hij had een kantoorbaan, maar werd op enig moment gewaarschuwd dat hij  naar het front zou moeten. Hij kon toen zijn vrouw Cilly met baby Isidor nog wegsturen naar Nederland, “zur Erholung” want die mogelijkheid bestond nog. Tobias volgde later: hij deserteerde uit het leger en wist nog voor het einde van de oorlog  Nederland te bereiken. 

Ondanks het feit dat de familie Sprecher al enige tijd in Scheveningen woonde zonder te zijn ingeschreven, werd de familie pas op 5 Juni 1920 geregistreerd in het Haags Bevolkings Register op het adres Hemsterhuisstraat 199, waar ook hun tweede zoon Jozef (Joop) op 26 Februari 1920 geboren werd. Vervolgens zijn zij nog enkele malen verhuisd, in 1924 naar de Witte De Withstraat 20 en in 1926 naar de Piet Heinstraat 68 en in 1933 naar de huisnummers 27 en 29 in dezelfde straat.

Tobias Sprecher was koopman in herenkleding en eigenaar van “Maison Sprecher” een winkel voor 1e klas herenkleding in de Witte de Withstraat 20 in Den Haag. Na de verhuizing naar de Piet Heinstraat opende hij daar opnieuw een herenkledingzaak. De familie Sprecher kreeg de Nederlandse nationaliteit bij de wet van 16 Maart 1932, wat ook in het Staatsblad 90 in Den Haag is gepubliceerd en hebben in Juni 1940 hun Nederlands paspoorten uitgereikt gekregen.

Op 14 Juli 1944 zijn Tobias Sprecher en zijn vrouw Cipra Redner tijdens hun onderduik verraden en in Den Haag en gearresteerd en afgevoerd naar Westerbork, waar Tobias in strafbarak 67 terecht kwam. Hun beide zonen, die óók waren ondergedoken overleefden de Holocaust.

Tobias en Cipra werden op 3 September 1944 met het laatste transport vanuit Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd. De officiële overlijdensakte van Cipra Redner, die na de oorlog  is opgemaakt in de Gemeente Den Haag vermeldt dat zij op 6 September 1944 in de omgeving van Auschwitz is overleden. De exacte plaats is niet bekend, reden waarop de overlijdensplaats als Auschwitz wordt aangehouden. Tobias Sprecher daarentegen werd in het kamp toegelaten en geregistreerd als gevangene B-9304. Waarschijnlijk is hij tijdens één van de vele dodenmarsen om het leven is gekomen: die vonden plaats vanaf de herfst in 1944 tot April 1945.

Zijn exacte plaats en datum van overlijden zijn niet bekend, reden waarom na de oorlog het Ministerie van Justitie opdracht heeft gegeven aan de gemeente Den Haag om voor Tobias Sprecher een akte van overlijden op te maken, waarin is vastgesteld dat hij op 4 Februari 1945 ergens in Midden Europa is overleden.

Bronnen o.a. Gemeente Archief Den Haag, gezinskaart van Tobias Sprecher,  ; wikipedia websites voor Sanok, Kniadzwor, Kolomyia; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Tobias Sprecher en Cipra Sprecher-Redner; wikipedia website jodentransporten vanuit Nederland.nl; website Dodenmars Tweede Wereldoorlog; overlijdensakte B-1776 d.d.29-8-1959 uit Den Haag voor Cipra Sprecher-Redner en de overlijdensakte B-1777 d.d. 29 Augustus 1959 uit Den Haag voor Tobias Sprecher; website Auschwitz-Birkanau/Sprecher en informaties van bezoekers van de website. 

 

Deze biografie is herschreven en updated 1-4-2020

Alle rechten voorbehouden