Artikel

Het lot van de familie Weissmann

De geschiedenis van de familie, weergegeven door de vriendin van Frieder Weissmann, Sylvia Willink.

Cantor Ignaz Isidor Weissmann, geboren in 1863 in Klodawa (Polen) trouwde op 22 October 1992 in Monsheim (D) met Auguste Loeb die daar in 1871 geboren was.

Ignaz Isidor was eerst cantor (voorzanger) in de Israelitische Gemeente van Langen (D) en later als cantor van de hoofdsynagoge van Frankfurt am Main aangesteld. In 1919 bereikte hij zijn 25-jarig jubileum als cantor en werd er lovend over hem geschreven in het "Frankfurter Israëlitische Familiënblatt van 3 October 1919 (blz.4).
In 1937 nam hij afscheid als voorzanger in Frankfurt, waar toen opnieuw een stuk over hem geschreven is in het Frankfurter Israelitische Gemeindeblatt van Juni 1937 (15e jaargang, nr.9). Zijn moeder stamde van een beroemde Poolse rabbijnen familie. Ignaz Isidor Weissman overleed in Frankfurt am Main op 12 Februari 1939.

Ignaz Isidor en Auguste kregen twee zonen: de jongste zoon Richard, geboren 3 April 1897, sneuvelde als officier tijdens de 1e Wereldoorlog bij Arras in Frankrijk op 28 Juli 1917. Hun oudste zoon, Frieder Samuel, geboren 23 Januari 1893, was afgestudeerd in filosofie en werd later een bekende dirigent en musicus. Sinds 1926 dirigeerde hij de Berlijnse Staatsopera en Philharmonie-Symfonie orkest van Berlijn met o.a. Richard Tauber en Joseph Schmidt. Maakte wel 1000 schellak grammofoonplaten. In 1933 ontvluchtte hij Berlijn en kwam naar Amsterdam. waar hij o.a. als gastdirigent het Amsterdamse Concertgebouworkest dirigeerde. In 1937 vertrok hij naar Buenos Aires in Argentinië om Teatro Colon te dirigeren. Hij trouwde in Argentinië en werd in 1944 Amerikaans staatsburger.
In 1939 haalde hij zijn moeder Auguste die inmiddels weduwe geworden was,naar Amsterdam. Zij ging wonen in de Milletstraat 58 II bij Hans Rozenbaum. In de zomer 1942 is Auguste "abgeholt" en naar Kamp Westerbork gebracht, waar zij 9 keer vergeefs heeft getracht haar zoon Frieder in New York te schrijven via het Rode Kruis. In haar laatste brief van 16 September 1942 schrijft zij "Keine Hoffnung auf Wiedersehen" meer te hebben. Op 15 December 1942 is zij in Auschwitz vermoord.

Met haar zoon Frieder kreeg Sylvia Willink (auteur van dit stuk) een bijzondere vriendschap, die al dateert uit 1958. Hij dirigeerde toen voor de Avro in Nederland de opera Die Fledermaus. De vriendschap hield stand tot aan Frieders overlijden op 4 Januari 1984. Hij was een groot musicus en dirigent, wiens carrière geknakt was door de nazis. Op de website www.friederweissmann.com is veel over zijn leven en werken te vinden.
Frieder Weissmann was Joods, en héél liberaal. Hij is begraven in Amsterdam op de begraafplaats Zorgvlied, grafnr. N-III-297.