Verhaal

Louis de Jong

Leopold David (Louis) de Jong was gemengd gehuwd met een Duitse vrouw. In de tweede helft van 1942 zegt hij bij een controle op straat dat hij half-Joods is, maar de SD-rechercheur stelt aan de hand van zijn gegevens vast dat dit niet klopt. Hij ontbiedt hem op de Dienststelle, om hem te vertellen dat zijn huwelijk hem enkel nog vrijwaart van deportatie als hij Joden gaat aanbrengen. Aanvankelijk weigert Louis de Jong, maar uiteindelijk gaat hij toch overstag. Volgens verklaringen van na de oorlog verried hij zo'n 50 Joden, waaronder zijn eigen broer.
Zijn vrouw was ondertussen een verhouding begonnen met één van de SD-rechercheurs. Deze wil maar wat graag van Louis de Jong af en wanneer die bij hem komt klagen dat mensen hem ervan beginnen te verdenken voor de SD te werken, adviseert hij hem om zich naar Westerbork te laten deporteren.
Louis de Jong volgt dat advies op en brieft vanuit Westerbork nog steeds allerlei verzamelde informatie aan de SD door. Hij mag op aanvraag het kamp uit, maar in april 1945 keert hij niet meer terug na te zijn vertrokken. De bevrijding staat voor de deur en Louis de Jong beseft dat zijn verradersrol hem zwaar zal worden aangerekend.
Hij vraagt de SD of zij hem niet aan valse papieren voor Zwitserland kunnen helpen. Na de belofte te hebben gekregen dat ze gaan kijken wat ze voor hem kunnen doen, neemt Louis de Jong zijn intrek in een enkele dagen eerder leeggehaald huis van een gedeporteerd Joods gezin.
Op maandag 9 april 1945 werd Louis de Jong gearresteerd, op de beschuldiging dat hij geen ster droeg en een persoonsbewijs zonder J had. De SD-rechercheurs brachten hem naar het huis van bewaring, maar Louis de Jong liet onderweg weten dat er in zijn huis nog 2 Joodse vrouwen ondergedoken zaten. Het gezelschap keerde dus om en reed naar het huis, maar troffen daar niemand aan.
Toen Louis de Jong even alleen op de bovenverdieping was, probeerde hij te vluchten via de keuken. Eén van de SD-rechercheurs schoot hem bij deze poging tweemaal door het hoofd.

Een andere SD'er had weer een andere versie van het gebeuren: de desbetreffende SD-rechercheur zou Louis de Jong expres naar de woning hebben gelokt om hem daar vervolgens neer te schieten.

Bron: 'Vogelvrij. De jacht op de joodse onderduiker', Sytze van der Zee, Amsterdam 2010.