Verhaal

Vals persoonsbewijs van geboren Dordtse redt het leven van een joodse vrouw

Door: Leo Arbeid

Nooit heeft hij het geweten, totdat een digitale zoektocht, in stadsarchieven en krantenbanken, uitkomst bracht.
Roza van Leeuwen, zijn moeder, had tot tweemaal toe, via het dak, kans gezien te ontsnappen uit de Hollandsche Schouwburg.
Voor de oorlog was dit een geliefd theater in de Amsterdamse Plantagebuurt, in de oorlog werd het omgevormd tot de vreeswekkende, centrale deportatieplaats voor alle joden uit alle windstreken van Nederland.
Met behulp van een vervalst persoonsbewijs wist Roza na haar tweede ontsnapping via Woerden ten slotte Eindhoven te bereiken.
Daar dook ze onder, totdat de geallieerden Zuid-Nederland in 1944 bevrijdden.

Op het valse persoonsbewijs heette Roza anders: hier luidde haar naam Lammerdina Hendrika Koks, geboren te Dordrecht op 24 mei 1919.
De pasfoto op dit document was van Roza zelf, verder is alles vals – bijvoorbeeld dat ze als hulp in de huishouding werkte, dat ze woonde aan de Kleverlaan 117 in Haarlem en dat ze per 3 augustus 1942 was verhuisd naar de Joubertstraat 11hs in Amsterdam.
Allemaal verzinsels, bedoeld om haar veilig door eventuele controles van de Duitsers te loodsen.

Het gehele verhaal voorzien van foto's, geschreven door Gert van Engelen, met mijn input, is te lezen in:
Stolpersteine Dordrecht

Alle rechten voorbehouden