Biografie

Het lot van Benjamin Boas.

Benjamin Boas was de derde van de vijf kinderen van Boas Boas en Rachel Mechanicus, van wie er twee nog vóór hun 3e jaar waren overleden. Hij was geboren in Amsterdam op 4 Mei 1894 en had nog een oudere broer Marcus en een jongere zus Grietje. Benjamin was geboren in de Amsterdamse Rapenburgerstraat 41 en bleef later ongehuwd.

Zijn vader, Boas Boas, was behalve borstelmaker ook diamantslijper en vertrok regelmatig met zijn gezin naar Antwerpen. Daar verbleef hij meestal een paar jaar om dan weer terug te keren naar Amsterdam. Tijdens één van zo’n verblijf in België, overleed Benjamin’s moeder Rachel Mechanicus op 1 April 1904 in Antwerpen, waarna zijn vader op 17 Augustus van dat jaar in Amsterdam hertrouwde met Alexandrina van West. Zij was geboren op 1 Februari 1862 in Amsterdam als dochter van Levie Abraham van West en Judic Barend Visser.

Een dag na de huwelijkssluiting vertrok Benjamin’s vader met Alexandrina en zijn kinderen op 18 Augustus 1904 naar Borgerhout waar hij opnieuw 2 jaar verbleef, maar kwam in September 1906 terug in Amsterdam, waar zij toen konden wonen bij Alexandrina’s nicht Margaretha van West, die gehuwd was met Nachman Schouten en die in de Valkenburgerstraat  op nr. 178 woonden.

In 1910 vertrok het gezin zonder Grietje naar Berchem, Krijtstraat 8, waar zij 4 jaar verbleven. Toen keerden zij in 1914 weer terug naar de Valkenburgerstraat 178 in Amsterdam. Marcus was inmiddels briljant-versteller en Benjamin briljantslijper geworden en beiden vertrokken op 22 Mei 1915 naar Borgerhout, adres Boschheidestraat 12. Maar een paar weken later, op 10 Juni 1915 kwam Benjamin alweer terug naar de Valkenburgerstraat in Amsterdam, en een paar maanden later, op 8 November van dat jaar, werd hij geregistreerd op het adres Rapenburgerstraat 56 bij de weduwe van Gerrit Waas, Leentje Pinto, waar hij zelfstandig een kamer huurde.

Eind November 1923 vertrok Benjamin opnieuw naar Antwerpen, waar hij tot half December 1934 in de Karel Palmsstraat 26 van de deelgemeente Deurne verbleef maar verhuisde toen naar de Conciencestraat 53 in de wijk Klein Antwerpen om van daar als leurder (venter) zijn koopwaar huis aan huis te verkopen.

Uit het Antwerps Vreemdelingendossier blijkt dat Benjamin Boas, woonachtig Conciencestraat 53, op 16 April 1936 verzocht werd om zich binnen 8 dagen te melden met zijn eenzelvigheidskaart (identiteitsbewijs) én voornoemde uitnodiging op het Stadhuis te Antwerpen. Waarop 17 April 1936 de Adjunct Commissaris van Politie te Antwerpen berichtte, dat belanghebbende is opgesloten te Doornik voor 10 jaar. (Een reden voor zijn gevangenschap is niet uit voorliggende documenten gebleken).

Op 28 Juli 1936 verscheen een z.g. dagorder, waarvan de inhoud luidde:  De Commissie der Psychiatrische Afdeling der Gevangenis alhier heeft in hare vergadering van 23-7-1936 beslist dat de genaamde BOAS, Benjamin, geboren Amsterdam 16-8-1894 binnen 3 dagen het land zal verlaten om zich naar Nederland te begeven, met de verbintenis in België niet meer terug te keren zonder toelating der Commissie. Geinterneerde zal Maandag 27 dezer in vrijheid gesteld worden.

Volgens een “ Bericht van Vertrek van een Vreemdeling” van de Stad Antwerpen is Benjamin Boas op 23 Juli 1936 geschrapt uit het bevolkingsregister van Antwerpen met als aangegeven nieuwe adres Ben Viljoenstraat 20 Amsterdam. Begin Augustus blijkt zijn inschrijving in het Amsterdamse Bevolkingsregister in de Joubertstraat 25 te zijn en vandaar verhuisde hij op 1 April 1937 naar een kamer bij Jacob Troeder op de Nieuwe Keizersgracht 64 2e etage, van waar hij op 27 April 1938 werd opgenomen in het Centraal Israëlitisch Krankzinnigengesticht Het Apeldoornse Bos.

Alle patiënten en medewerkers van Het Apeldoornse Bos, waaronder ook de 48-jarige Benjamin Boas, werden in de nacht van 21 op 22 Januari 1943 op transport gesteld naar Auschwitz, waar allen na aankomst op 25 Januari 1943 onmiddellijk werden vermoord in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau.

Bronnen o.a. het Antwerps Vreemdelingen dossier 107845 – image 263-282; het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten van Boas Boas en Benjamin Boas, archiefkaart Benjamin Boas, geboorteakte 4822 d.d. 7 Mei 1894 uit reg.6-folio 2v  van Benjamin Boas;  Amsterdamse woningkaarten waaronder Rapenburgerstraat 56, Joubertstraat 25 en Nieuwe Keizersgracht 64 II; het archief van de Joodse Raad, registratiekaart van Benjamin Boas en de website Joods Amsterdam/Nieuwe Keizersgracht 64

Alle rechten voorbehouden