Biografie

Het lot van Sara Hofkes-Schnitzler.

Sara Schnitzler was een natuurlijke dochter van Maria Schnitzler en een onbekende vader en werd op 24 Februari 1904 geboren in Rotterdam. Zij woonde met haar ongehuwde moeder Maria in het gezin van haar grootouders, Samuel en Sara Schnitzler. Op 4 September 1907 kreeg Sara een broer, Abraham Schnitzler, die zijn geslachtsnaam in 1927 wijzigt in “Kuivenhoven”. Verder is er niets van hem bekend.

Na het overlijden van Sara’s grootouders, (Samuel Schnitzler (1833-1913 en Sara Schnitzler (1843-1918) kwam de “kleine” Sara als bijna 13-jarige terecht in de huishouding van “gezinshoofd” David Schnitzler, een broer van haar moeder Maria, die eveneens ongehuwd was. Bij David in het ouderlijke huis in de Almondestraat 24a woonden ook de andere nog ongehuwde broers en zussen, waarvan de meesten het ouderlijk huis verlieten rond 1922 toen David zelf in het huwelijk trad.

Ook Sara Schnitzler verlaat het huis van haar grootouders en treedt op 25 October 1922 in het huwelijk met Eduard Maas, een zoon van Philip Maas en Anna Suisman. Eduard was geboren op 18 November 1890 in Rotterdam en was koopman in luxe artikelen maar werd later toneelmeester. Sara en Eduard kregen op 28 Februari 1923 een zoon, Levi Heiman Maas. Het huwelijk hield echter geen stand en bij vonnis van de rechtbank te Rotterdam van 5 Maart 1928 werd het huwelijk ontbonden en werd op 29 Mei 1928 ingeschreven in de Burgerlijke Stand van Rotterdam.

Sara’s ex Eduard Maas wordt op 10 December 1943 in Westerbork geregistreerd en op 25 Januari 1944 op transport gesteld naar Auschwitz, waar hij bij aankomst op 28 Januari 1944 onmiddellijk wordt vermoord. Haar zoon Levi Heiman werd tussen 19 en 22 October 1943 in Westerbork geregistreerd in ingesloten in de strafbarak 67. Hij werd samen met zijn vader op 25 Januari 1944 naar Auschwitz gedeporteerd en bij aankomst op 28 Januari als dwangarbeider tewerkgesteld. Levi Heiman Maas kwam uiteindelijk op 31 Juli 1944 in Auschwitz om het leven.  

Sara hertrouwt op 12 April 1933 in Rotterdam met de niet-Joodse op 15 Augustus 1885  in Koudekerk geboren handelsreiziger Jacob van Klaveren, een zoon van Jacobus van Klaveren en Dirkje Johanna Lex. Hij was eerder gehuwd met Bernardina Bartels maar van haar in Rotterdam gescheiden op 20 Februari 1933. Het paar woont in Den Haag maar het huwelijk van Sara en Jacob houdt ook geen stand en op 2 December 1940, bij vonnis van de rechtbank van Rotterdam wordt het huwelijk ontbonden en op 23 April 1941 ingeschreven in de Burgerlijke Stand van Rotterdam. Voor zover bekend werd er uit dit huwelijk één kind geboren, Jacobus Johannes op 27 Juni 1933 in Den Haag.

Na haar scheiding van Jacob van Klaveren trouwt Sara Schnitzler vervolgens op 25 Februari 1942 in Den Haag voor de derde maal met de niet-Joodse Hubert Johan Hofkes, die op 15 Januari 1906 in Maastricht was geboren en eerder gehuwd was met Euphemia Bernardina Louise Bodt, van wie hij op 1 Augustus 1936 was gescheiden. In de Haagse krand De Residentiebode werd bij de familieberichten de huwelijksafkondiging gepubliceerd op 6 December 1941 "H.J.Hofkes en S.Schnitzler". Zij woonden in Den Haag in de Van Limburg Stirumstraat 85 maar Sara’s laatst bekende adres was Spui 144a in Den Haag.

Uiteindelijk wordt Sara Schnitzler gearresteerd en op 5 Juni 1943 afgevoerd naar het concentratiekamp Vught. Uit haar kampkaart blijkt dat zij op 15 November 1943 op transport gesteld werd Van Vught naar Auschwitz, een transport van 1149 gedeporteerden wat in Auschwitz aankwam op 18/19 November 1943. Sara Hofkes-Schnitzler werd bij aankomst niet onmiddellijk vermoord maar vermoedelijk nog tewerkgesteld als dwangarbeidster. Uiteindelijk is zij op 31 Januari 1944 in Auschwitz om het leven gekomen.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Rotterdam, gezinskaarten van Samuel Schnitzler (1831) en Sara Schnitzler (1904) en van Abraham Schnitzler (1907), Registratie Bevolkingsregister  van Maria Schnitzler en Abraham Schnitzler, akte van erkenning Rotterdam nr. 11514 d,d, 5-11-1907 van Sara Schnitzler en Abraham Schnitzler als kinderen van Maria Schnitzler; huwelijksaktes uit Rotterdam van Sara Schnitzler met Eduard Maas en met Jacob van Klaveren; Gemeente Archief Den Haag, gezinskaarten van Eduard Maas, Jacob van Klaveren en Hubert Johan Hofkes, website Delpher.nl/Residentiebode Den Haag met huwelijksafkondiging 6-12-1941 Hofker/Schnitzler; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Eduard Maas, Levi Heiman Maas en Sara Hofkes-Schnitzler; ITS Arolson/kampkaart Vught van Sara Hofkes-Schnitzler en de overlijdensakte van Sara Hofkes-Schnitzler Den Haag nr. C3364 d.d. 15 September 1951.

 

Alle rechten voorbehouden