Addition

Izak en Heintje

Izak Dresden (1916) was de zoon van Jacob Dresden en Judith Turfrijer. Vader Jacob onderhield zijn (kleine) gezin – ze hadden slechts twee kinderen: Izak en Sara (1912) – aanvankelijk door als sigarenmaker te werken, later werd hij filmoperateur. De familie was vrij honkvast. Voordat het gezin Dresden in 1934 naar de Pretoriusstraat verhuisde woonde het op slechts drie andere adressen in Amsterdam Oost. Het betekent dat Jacob als kostwinner voldoende geld binnenbracht om wekelijks de huur te kunnen betalen, dit in tegenstelling tot de talloze gezinnen die 30 keer moesten verhuizen wegens huurachterstanden en huisuitzettingen.

Zoon Izak had alleen lagere school. Bij zijn militaire keuring in 1935 gaf hij aan ‘voluntair filmfabriek’ te zijn. Hij was dus al vroeg geïnteresseerd in film, belangstelling die hem via zijn vader met de paplepel was ingegoten. De gegevens die genoteerd staan in het militieregister laten zien dat Izak een kleine man was (1.59 meter) en dat hij bij zijn keuring (op zijn 18e jaar) slechts 50 kilo woog. Hij had dus een jongensachtig postuur.

Onbekend is wanneer hij zijn toekomstige echtgenote ontmoette, maar op 26 juli 1939 trad hij in het huwelijk met Heintje Hendrika Kroonenberg.

Heintje was de dochter van Barend Kroonenberg (1883) en Rachel Worms. Heintje Hendrika was de dochter van kwam uit een gezin van 9 kinderen, waarvan een jongetje (Marcus) op jonge leeftijd overleed. Ze groeide derhalve op met 5 broers en nog 2 zussen.

Barend Kroonenberg (1883) en Rachel Worms (1884): kinderen

Reintje                                31.10.1904         Auschwitz 11.01.1943 (x Marcus Polk, Herman Barend (1928)

Juda                                   08.12.1905          Auschwitz 30.09.1942 x Mina Papegaaij, Rachel (1933)

Marcus                               19.04.1907          Amsterdam 19.05.1907 (1 dag)

Marcus                               21.07.1908          Amsterdam 15.11.1988 – Overleefd 

Philip                                  06.04.1912         Auschwitz 31.01.1943 (x Klara Philips, Barend (1939)

Joseph                                14.08.1914         Auschwitz 12.04.1944 (x Sara Doof)

Heintje Hendrika                  16.06.1916         Auschwitz 29.10.1942 (x Izak Dresden, baby Juliette (1941)

Salomon                              06.11.1924        Auschwitz 09.04.1943

Elza                                     27.04.1927        Auschwitz 01.10.1942

 

Heintje is geboren in de Valkenburgerstraat 39-II waar ze 11 jaar heeft gewoond, tot ze op 20 september 1927 verhuisde naar de Nieuwe Uilenburgerstraat 20-II. Vader Barend was verkoper van lompen en gedragen kleding. Hij had een ventvergunning voor Amsterdam centrum en – oost.  Heintje werd lingerienaaister van beroep en droeg op die manier bij aan het gezinsinkomen.

De oom van Heintje Hendrika, Joseph Kroonenberg (1874) – was de directeur van het Tip Top Theater. Ook haar neven Barend (1901) en Herman Kroonenberg (1907) zaten in de bioscoopwereld. Het is niet ondenkbaar dat Heintje haar echtgenoot Izak Dresden via hen heeft leren kennen.

Op de dag van het huwelijk trok Izak bij zijn schoonouders in die toen nog steeds in de Nieuwe Uilenbergerstraat woonden. Op 18 maart 1941 vonden ze een onderkomen in de Kerkstraat 346-II,  waar op 30 oktober 1941 dochtertje Juliette werd geboren. Izak die vanaf januari 1941 als Jood niet meer in de bioscoop mocht komen, laat staan werken, was van beroep inmiddels handelaar in surrogaten geworden. Op 22 mei 1942 verhuisde hij met Heintje en Juliette naar de Zwanenburgerstraat 45-I, het pand waar ook familie van Barend Kroonenberg woonde. Vijf maanden later hebben zij zich in Westerbork gemeld en zijn op 26 oktober 1942 van daaruit op transport gesteld naar Auschwitz. Heintje en dochter Juliette werden direct na aankomst om het leven gebracht. Izak heeft tot februari 1943 moeten werken en is op 28 februari in hetzelfde kamp vermoord.

De overburen uit de Zwanenburgerstraat hebben na de oorlog een brief geschreven aan het Rode Kruis in Den Haag om te vragen of ze meer wisten van het lot van het gezin dat op nummer 45 had gewoon (Arolsen Archives).