Addition

David Swaab in het joodse werkkamp Diever-B

David Swaab zat enige tijd in het joodse werkkamp Diever B. Niet bekend is wanneer hij daar is aangekomen. In januari 1942 arriveerde de eerste groep joodse arbeiders in die Diever moesten werken voor hun geld in plaats van hun hand op te houden bij de gemeentelijke steunkantoren. In de kampen moesten de joodse arbeiders zwaar werk verrichten.
Op 20 september 1942 schreef David Swaab:
“Jullie zullen wel denken lang niets gehoord van David. Ja, dat komt ten eerste, er kwam een afkondiging dat wij maar eens per week mogen schrijven. Dat is nu weer ongedaan gemaakt. Nu kan ik weer enige dagen schrijven, maar daar wij elke avond zo laat thuis komen van het werk en nog veel moeten doen, had ik geen tijd. Wij eten nu pas tegen zeven uur. Want er komen wel eens ploegen laat thuis, want de meeste van ons moeten vijf kwartier of 1 ½ uur lopen van hun werk eer wij thuis zijn. Maar nu vandaag, zondag, heb ik meer tijd om te schrijven. (…) Wij moeten nog steeds aardappelen rooien. Het is zeer vies werk. Het goed rot van je lichaam af en als het weer zeer nat is, dan is je ondergoed nat. (…) Hier volgt de indeling van de dag: half zes opstaan, wassen, eten halen, bed opmaken en om de vier dagen kamer opruimen. Kwart over zessen een beetje pap eten, brood snijden voor mede te nemen en koffie ontvangen en brood inpakken. Kwart voor zeven aantreden en afmarcheren en om acht uur op het werk. Half tien rust tot kwart voor tien. Dan weer aan de gang tot kwart over twaalf, tot kwart voor één rust, weer aan de gang tot drie uur. Rust tot kwart over drie, weer aan de gang tot half vijf, gereedschap inleveren en om kwart voor vijf afmarcheren, zes uur thuis, wassen, verkleden, koffie drinken en eten.”
Overgenomen van: http://www.joodsewerkkampen.nl/Werkkamp/34-diever-b.html
Op 20 juli 1942 ging een deel van de dwangarbeiders van Diever B naar kamp Westerbork. Hun plaats werd ingenomen door een groep mannen in de leeftijd van veertig tot zestig jaar, die tot dan toe nog niet waren opgeroepen. Hun verblijf duurde nog geen twee maanden: op 2 oktober 1942 werden deze nieuwkomers met de rest van de oorspronkelijke groep naar kamp Westerbork gestuurd.
Meteen op 3 oktober schreef David vanuit Westerbork een brief aan zijn vrouw Rachel Swaab-Polak:
Lieve vrouw,
Met deze bericht ik je dat wij hedenmorgen zijn vertrokken naar Westerbork en wacht maar rustig af tot ik bericht stuur. Dat zal ik zo gauw mogelijk doen. Gegroet Ons geheel kamp is er naar toe. Wacht op bericht, brief volgt spoedig.
Post Zorgvlied Drente
D. Swaab
Diever B. kamer 9

David Swaab zag echtgenote Rachel korte tijd later terug in Westerbork. De hereniging was geen reden tot vreugde. Beiden gingen op transport en werden op 12 oktober 1942 in Auschwitz vermoord. Louis David (Louki) Swaab, hun enig kind, had datzelfde lot al op 21 september van dat jaar ondergaan.
Uit: Niek van der Oord, Jodenkampen (2003). Online, pagina 312.
Vanaf pagina 299 staan meer brieven van Swaab en zijn zoon Louki (gedeeltelijk online vanwege de ontbrekende pagina’s op online google books.

All rights reserved