Addition

De geschiedenis van een Familie van den Berg/ Delmonte

Een andere kijk op de familie van den Berg

De joodse familie van den Berg uit Amsterdam met de stamvader Mozes Isaac van den Berg is waarschijnlijk per ongeluk ontstaan. Alhoewel familieonderzoek een reeks exotische namen oplevert biedt het wel een interessante invalshoek.

Hendele Stokvis alias Naatje Stokvis alias Leetje van den Berg alias Leentje Stokvis alias mevrouw Hazelip
Op 8 oktober 1773 gingen in het stadhuis van Amsterdam in ondertrouw Salomon Joseph, oud 35 jaar, wonende in de Weesper-straat, en Sara Davids, oud 25 jaar, wonende op het Weesperveld.
Getuige voor de a.s.bruidegom was zijn moeder, Hendrikje
(=Hendele) Stokvis, en voor de a.s.bruid haar vader, Victor Levie.
Hun huwelijk werd gesloten op 24 oktober 1773.
Omstreeks 1784 kreeg dit ouderpaar, naast diverse andere kinderen een dochter genaamd Hendele Stokvis, roepnaam Naatje.
De naam Naatje was een in die tijd gebruikelijke afkorting van de jiddische naam Hendele.
Haar ouders waren beiden kooplieden; haar vader verkocht fruit en haar moeder groenten. Hendele kreeg echter het beroep van dienstbode.
Al op vrij jonge leeftijd kreeg zij een verhouding met een zekere Izaak van den Berg, waaruit op 4 oktober 1801 een zoon werd geboren: MOSES.
Zeer uitgebreid onderzoek heeft aan het licht gebracht dat er in die periode in Amsterdam slechts 1 joodse Izaak van den Berg heeft geleefd.
Hij werd geboren op 5 augustus 1772 als Isaac Delmonte, zoon van
Portugees joodse ouders, n.l. Jeudah Delmonte alias Juda van den Berg (1748-1826) en Abigael Robles (1746-1815). Jeudah Delmonte was een muzikant.


De stamouder van de familie, was een Italiaanse jood Mordechai Delmonte uit Rome, die zich in 1643 in Amsterdam vestigde.
Mardochaij zoals hij in het ondertrouwregister staat ( (=Max) del Monte (betovergrootvader van Izaak van den Berg)woonde op Uilenburg in Amsterdam. Hij trouwde in 1651, 32 jaar oud, met Hannah Mendes. In 1663 vroeg hij een octrooi aan voor een uitvinding namelijk: Inventie van een badstoove soo tot reyninge als verstockenge van de verswacktheyt in debiliteyt van de menschen.

De ouders van Izaak van den Berg alias Isaac Delmonte woonden met hun gezin, evenals de ouders van Hendele (Naatje) Stokvis, in de Weesperstraat. De Familie was bizonder muzikaal; Izaak, zijn vader en zijn broers Salomon, Jacob en Abraham waren vanberoep muzikanten.

Het lijkt zeer wel mogelijk dat Hendele dienstbode bij deze familie is geweest. Een huwelijk tussen de Portugees joodse Izaak van den Berg en de Hoogduits joodse Hendele Stokvis was echter in die tijd vrijwel onmogelijk; Hendele werd dus in 1801 ongehuwd moeder van haar zoon MOSES.

Omstreeks 1803 kreeg Izaak van den Berg opnieuw een verhouding met een Hoogduits joods meisje, Betje Meijers (ca.1786-1822), waaruit in 1804 eveneens een zoon werd geboren. Vijf jaar later, in 1809, trouwde hij met de inmiddels opnieuw zwanger geraakte moeder van deze zoon, na ongetwijfeld grote tegenstand van zijn familie te hebben overwonnen. Het huwelijk werd echter niet goedgekeurd door de Portugees joodse gemeente en is daarom ook niet voltrokken in de Portugese synagoge. Hun in 1804 geboren zoon ging later als een Van den Berg door het leven. De kinderen die na Izaak's huwelijk werden geboren echter als Delmonte's. Izaak van den Berg alias Isaac Delmonte stierf hoogbejaard, op 5 maart 1857, in zijn huis aan de Nieuwe Herengracht 24 te Amsterdam. Hij werd begraven op de Portugees joodse begraafplaats in Ouderkerk a/d.Amstel.