Please click here for an English-language version.
Rosalie was het op één na oudste kind van Isaak ten Brink en Hannchen Kleeblatt. Ze werd op 20 juli 1892, op de kop af 26 maanden na Julia (de oudste van het zestal), in Denekamp geboren. Julia en Rosalie kregen daarna nog twee zussen (Zelma en Adela) en twee broers (Mauritz en Julius).
Uit het archief van de Burgerlijke Stand van Denekamp blijkt dat ze zich op 28 februari 1911 uit liet schrijven en naar Groningen vertrok. Ze was toen ruim 18 jaar. Op 5 oktober 1912, enkele maanden nadat haar zus Julia in Denekamp was getrouwd met de Dortmundse slager Adolf Löwenhardt, keerde ze uit Groningen terug. Wat ze in die anderhalf jaar in Groningen heeft gedaan? Misschien een opleiding gevolgd?
Het heeft daarna nog ruim acht jaar geduurd voor Rosalie, toen 28 jaar, in februari 1921 in Denekamp trouwde met de 43-jarige Josef Rosenbaum uit Dortmund. Zij zijn een week later naar Dortmund vertrokken en hebben, voorzover bekend, één zoon gekregen. Dankzij het archief van het Rode Kruis in Den Haag is nu bekend dat de zoon Walter heette; in 1948 verzocht hij vanuit New York het Nederlandse Rode Kruis om inlichtingen omtrent het lot van zijn vader Josef.
Voor hij met Rosalie trouwde handelde Josef in ‘chemisch-technische produkten’, maar wat daar precies onder verstaan werd is niet duidelijk. Vanaf in ieder geval 1926 – mogelijk eerder – hadden Josef en Rosalie aan de Walter-Ufer-straße 55 (nu Bergstraße 55 in Dortmund-Eving) een winkel in ‘Kolonialwaren’, zeg maar exotische kruideniersartikelen. Ze woonden op loopafstand van Rosalie’s zus Julia, die met haar man Adolf een slagerij had aan de Lindenhorster Straße 235. En dat het Josef en Rosalie redelijk goed ging valt af te leiden uit het feit dat ze een telefoon hadden: nummer 633. Julia woonde naast de kruidenierszaak van haar oom Hermann Kleeblatt, de broer van Hannchen, de moeder van Julia en Rosalie. Dus je kunt wel zeggen dat er daar in Dortmund-Lindenhorst een kleine enclave van Denekamper Ten Brinks bestond.
Het lijdt het geen twijfel dat Josefs zaak in 1933 door de nazi’s kapot werd gemaakt en dat hij gedwongen werd deze net als zijn dichtbij wonende zwager Adolf ver beneden de prijs aan een ariër te verkopen. De terreur tegen de joden nam vanaf dat moment snel toe. Josef werd op 19 september 1938, kort voor de ‘Kristallnacht’ (9 november 1938), gearresteerd en overgebracht naar de politiegevangenis van Dortmund. Zogenaamd vanwege ‘versuchter Betrug, politisch’. Zijn gevangenennummer was 3331. Negen dagen later werd hij vrijgelaten. Maar op de dag na de ‘Kristallnacht’ werd hij opnieuw gearresteerd, en twee dagen later (12 november) werd hij gedeporteerd naar concentratiekamp Sachsenhausen.
Hiermee hangt waarschijnlijk de scheiding van Josef en Rosalie samen. Op 29 oktober 1938 is die scheiding in Dortmund uitgesproken. Het is mogelijk dat ze door de staat was afgedwongen, maar ook mogelijk is dat Josef en Rosalie er samen toe besloten… om Rosalie nog enige bescherming te bieden.
Mogelijk is ook nog dat de scheiding te maken had met het lot van Walter, de zoon van Rosalie en Josef.
Josef werd op 24 november uit Sachsenhausen vrijgelaten en vluchtte een week later naar Amsterdam. Op 3 december 1938 werd hij daar ingeschreven.
In juli 1939 volgde Rosalie hem. Op de 21e, de dag na haar 47e verjaardag, schreef zij zich in op het adres Tolstraat 99’’’. Het kan haast niet anders dan dat ze toen al druk doende was haar vlucht uit Europa te regelen. Op haar persoonskaart uit het Stadsarchief van Amsterdam is te zien dat ze op 20 oktober 1939 vertrok naar NEW YORK, VSA. De periode tussen Rosalie’s aankomst in Amsterdam en haar vertrek is precies drie maanden. Dat doet vermoeden dat ze al voor vertrek uit Duitsland een visum voor de Verenigde Staten had, en toestemming had gekregen drie maanden in Nederland te verblijven. De laatste twee maanden woonde ze bij Josef aan de Volkerakstraat 41’’. Zoon Walter is echter nooit op dit adres geregistreerd, hetgeen doet vermoeden dat hij al vanuit Duitsland naar New York wist te ontkomen.
Zo is Rosalie en Walter het lot bespaard gebleven dat haar vader en bijna al haar broers en zussen en hun partners, en ook haar ex-man Josef, trof.
Over hun leven in Amerika is tot op heden niets bekend.
