Biografie

Over Duifje Kat,

Wettige echtgenote van Michel Walvis.

Duifje Kat was geboren in Amsterdam op 4 September 1888 als dochter van Salomon Kat en Fanny Cohen Kool. Zij trouwde daar op 19 Mei 1909 met Michel Walvis, een zoon van Salomon Walvis en Dina Grishaver, die geboren was op 8 Juni 1889 in Amsterdam. Duifje en Michel kregen twee kinderen, t.w. Dina op 11 Maart 1910 en Samuel op 12 October 1916.

Dina huwde in 1929 Hijman Hakker en kreeg met hem vier kinderen. Allen werden op 5 October 1942 op transport gesteld naar Auschwitz en op 8 October 1942 daar vermoord. Samuel was ongehuwd, en kwam uiteindelijk ergens in Midden Europa op 28 Februari 1943 om het leven. 

Michel Walvis was marktkoopman in manufacturen. Daarnaast was hij opgeleid bij de ANDB als roosjessnijder en brilliantslijper. In Mei 1913 trok Michel Walvis naar Antwerpen om als diamantbewerker aan te slag te gaan en werd ingeschreven op het adres Plantijnlei-Oost nr. 96. Daar woonde ook de ongehuwde Hendrica van Kreeveld met twee kinderen: Joseph, geboren op 20 April 1910 en Lena, geboren op 12 Maart 1913. Zij bewoonde daar een gemeubileerde kamer en Michel trok bij haar in en leefde daar met haar in boelingschap als man en vrouw.

Hendrica van Kreeveld, werkvrouw, was op 21 Januari 1892 in Amsterdam geboren als dochter van Joseph Isaac van Kreeveld en Leentje Nikkelsberg. Michel’s wettige echtgenote Duifje Kat en zijn dochtertje Dina woonden toen nog in Amsterdam, Jodenhouttuinen 72.

Op 22 Maart 1914 arriveerden ook Duifje-Walvis Kat en dochtertje Dina Walvis in België en woonden in de Korte Zavelstraat 24 Antwerpen. Michel Walvis verbleef toen al vanaf 22 Mei 1913 op het adres Plantijnlei-Oost nr. 96. Op 16 Mei 1914 werd ook formeel en officieël geconstateerd dat Michel Walvis met Hendrica van Kreeveld “als man en vrouw” in boelingschap leefden en zijn wettige vrouw Duifje Kat en zijn kind had verlaten.

Duifje diende vervolgens een klacht in bij het Antwerpse Parket jegens haar man, die zij beschuldigde van het onderhouden van een bijzit. Tot een rechtszaak was het toen nog niet gekomen maar anderzijds berichtte de Antwerpse vreemdelingendienst óók, dat het gedrag van Michel Walvis en Hendrica van Kreeveld geen aanleiding  tot klachten of opmerkingen had gegeven.

Michel, zijn wettige vrouw Duifje en dochtertje Dina, keerden in Juli 1914 terug naar Amsterdam, waar zij weer hun oude woning konden betrekken op het adres Joden Houttuinen 72 en waar op 12 October 1916 hun tweede kind werd geboren, die Samuel genoemd werd.

Michel was na terugkomst in Amsterdam in Maart 1915 al snel naar een ander adres in Amsterdam vertrokken en leefden Duifje en Michel gescheiden van elkaar. Hij woonde in korte tijd in de Valkenburgerstraat, maar verhuisde om de paar maanden naar een ander adres en vanaf eind 1916 woonde hij in de Ben Viljoenstraat 3 in Amsterdam-Oost, waar ook andere familie en schoonfamilie woonden.

Op 27 September 1919 vertrok Michel weer naar Antwerpen en Straatsburg in Frankrijk In November 1939 woonde hij weer in het Belgische Borgerhout en leefde hij vanaf Augustus 1940 opnieuw in boelingschap met de ongehuwde Vrouwtje van West, een 39-jarige dochter van Hartog van West en Bloeme van West.

Duifje Kat, die in Amsterdam achterbleef in de Joden Houttuinen 72 en midden jaren 1920 óók was verhuisd naar de Ben Viljoenstraat 3, trachtte toen als marktkoopvrouw in haar onderhoud te voorzien. Zij vroeg en kreeg een marktvergunning en stond met haar kraam op de Ten Katemarkt met wollen goederen. Later handelde zij in “ongeregeld” en stond onder meer op de markten Lindengracht en de Westerstraat.

Duifje was Juli 1941 verhuisd naar de Blasiusstraat 102 III in Amsterdam-Oost maar werd vandaar op 20 Maart 1943 afgevoerd naar Westerbork, waar zij terecht kwam in barak 61. Op 23 Maart werd zij gedeporteerd met het vierde transport naar Sobibor, wat in totaal 1250 slachtoffers omvatte. Bij aankomst aldaar op 26 Maart 1943 werden allen inclusief Duifje Walvis-Kat direct vermoord in de gaskamers. Er waren geen overlevenden.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Duifje Kat en marktvergunning Duifje Walvis-Kat; Vreemdelingendossier Borgerhout 5782 Michel Walvis en Duifje Kat; Antwerps Vreemdelingendossier 149632 van Michel Walvis en Duifje Kat; Het archief van de Joodsche Raad, registratiekaart van Duifje Walvis-Kat en de Wikipedia website Jodentransporten vanuit Nederland.nl.

Alle rechten voorbehouden