Biografie

Het lot van drie broers Van Engers en een zus.

Mozes Nathan, Jacob, Henri en Hanna Elisabeth uit Rotterdam, gedeporteerd op 3 Augustus 1942 naar Auschwitz.

Mozes Nathan van Engers was de oudste van de zeven kinderen van Nathan Jacob van Engers uit Hellevoetsluis en Sophia Sanders uit Den Haag, maar was geboren in Rotterdam op 20 Maart 1907. Hij woonde thuis bij zijn ouders, was ongehuwd en verdiende zijn brood als los werkman en als broodbezorger.

Jacob van Engers was de tweede van de zeven kinderen en was geboren op 3 Maart 1908. Hij werkte eerst als kantoorbediende maar werd later monteur, woonde ook thuis bij zijn ouders  en was ongehuwd. 

Henri van Engers was de jongste zoon in het gezin en hij was op 26 November 1915 geboren.  Van beroep was hij monteur geworden, was nog ongehuwd en woonde thuis in Rotterdam bij zijn ouders, broers en zussen.

Hanna Elisabeth van Engers was de oudste van de twee zussen en zij was geboren op 11 Maart 1911. Zij werkte als kantoobediende, was ongehuwd en woonde ook nog thuis. 

Op 8 Februari 1929 vertrokken Mozes Nathan en zijn broer Jacob van Rotterdam naar Nijmegen en woonden daar in de Smidstraat 55. En op 23 Mei 1929 verhuisden Hanna Elisabeth, haar broer Henri en hun ouders met hun overige kinderen naar Nijmegen, waar zij ruim 8 maanden hebben gewoond in de Ruysdaelstraat 68. 

Alle leden van het gezin Van Engers keerden op 31 Januari 1930 weer terug naar Rotterdam en kwamen te wonen op de Prins Hendrikkade 55a. De meesten bleven nog enkele jaren thuis bij hun ouders wonen maar anderen zochten na kortere of langere tijd eigen woonruimte elders, zoals Jacob die al op 6 Januari 1931 het huis ging en toen terecht kwam op kamers op de Lijnbaanstraat 45a; Hanna Elisabeth vertrok op 25 Juli 1935 naar de Benthuizerstraat 53b; Henri vond op 4 Juni 1937 woonruimte in de Warande 72b in de wijk Rubroek van Rotterdam en Mozes Nathan vertrok op 15 November 1938 naar een inwoning op de Boezemsingel 236.

Nadien veranderden alle Van Engersen tóch nog meerdere keren van adres door verhuizingen maar bij de verplichte registratie van de Joden in Nederland, die vanaf  Januari 1941 door de Duitsers was verordonneerd, werd Mozes Nathan van Engers geregistreerd op het adres Obreenstraat 18a, Jacob van Engers in de Korte Bajonetstraat 8a, Henri van Engers in de Witte de Withstraat 70b en Hanna Elisabeth van Engers op de Boergoensevliet 205c, allen in Rotterdam.

Het oppakken van Joden in Rotterdam begon in Juni 1942. Joden ontvingen een oproep om zich voor de zogenaamde werkverruiming in Duitsland naar kamp Westerbork te begeven om daar gekeurd te worden en men diende zich op 30 Juli 1942 om 18 uur te melden bij de verzamelplaats Rotterdam op de Entrepotstraat in Loods 24. Voor het eerste transport werden ±2000 personen opgeroepen maar er verschenen er echter maar 1120. Drie dagen later vertrok er een tweede transport naar Westerbork; van de 2000 opgeroepenen verschenen er 800 personen. Bij deze eerste groepen opgeroepenen bevonden zich ook de drie broers Mozes Nathan, Jacob en Henri en hun zus Hanna Elisabeth. (bron website Joods Erfgoed Rotterdam/Joodse Raad).

Na aankomst in Westerbork werden zij op 3 Augustus  1942 gedeporteerd naar Auschwitz en bij aankomst aldaar als dwangarbeiders tewerkgesteld. De omstandigheden daar waren onmenselijk en velen verloren hun leven door ontberingen, ziektes of werden vermoord in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau.

Na de oorlog was er weinig tot niets bekend over het lot van de drie broers en hun zus. Het Nederlandse Ministerie van Justitie heeft na de oorlog na onderzoeken van o.a. het Rode Kruis en van getuigenissen opdracht gegeven aan de gemeente Rotterdam om voor Mozes Nathan van Engers, voor Jacob van Engers, voor Henri van Engers en voor Hanna Elisabeth van Engers aktes van overlijden op te maken, waarin is vastgesteld dat zij op 30 September 1942 in Auschwitz zijn overleden.

Uit de z.g. “Sterbebücher” van Auschwitz is echter alléén van Henri van Engers bekend geworden, dat hij na binnenkomst in Auschwitz op ± 6 Augustus 1942, ongeveer een maand later, op  5 September 1942 om het leven is gekomen. Echter alléén de juridische overlijdensdatum, 30 September 1942, vastgesteld door het Ministerie van Justitie, wordt op het Joods Monument vermeld.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Rotterdam, gezinskaarten van Nathan Jacob van Engers, Mozes Nathan van Engers, Jacob van Engers, Hanna Elisabeth van Engers en van Henri van Engers; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Mozes Nathan van Engers, Jacob van Engers, Hanna Elisabeth van Engers en van Henri van Engers; website Joods Erfgoed Rotterdam/Joodse Raad;  en de overlijdensaktes opgemaakt te Rotterdam op 30 Juni 1950 voor Mozes Nathan van Engers nr. 1597, voor Jacob van Engers nr. 1596, voor Hanna Elisabeth van Engers nr. 1594 en voor Henri van Engers nr. 1595.

Alle rechten voorbehouden