Biografie

Over Reizel Zangen-Araten en haar zonen Samuel Schachna en Israel Jacob Zangen.

Reizel Araten was geboren op 15 Januari 1871 in Warschau. Zij was een dochter van Mordechai Marcus Araten en Chaja Scheindel Silberman. Vermoedelijk is zij gehuwd in Warschau in 1889 of 1890 met Menachem Mendel Zangen, die al in 1904 op 36-jarige leeftijd is overleden.

Voor zover kon worden nagegaan had het echtpaar Zangen zeven kinderen, waarvan de eerste, Channa Lieba, op 1 Januari 1891 in Warschau werd geboren. Na de geboorte van hun eerste kind is het gezin verhuisd naar Rozwadow, wat voor de 2e wereldoorlog een bloeiende stettl was en gelegen is in het district Subkarpaten in het Zuid-Oosten van Polen.

Tussen eind December 1891 tot eind Maart 1899 zijn daar hun overige zes kinderen geboren, t.w. op 30-12-1891 Simon Mamcia; op 23-3-1893 Mirla Emilie; op12-6-1894 Lewi Isak; op 10-3 1896 Adele; op 16-7-1897 Samuel Schachna en op 23-3-1899 de jongste, Israel Jacob. De leden van het gezin Zangen zijn rond 1920 allemaal naar Nederland gekomen en verbleven zij in Scheveningen.

Reizel Zangen-Araten werd samen met haar zonen Samuel Schachna en Israel Jacob op in het Haagse Bevolkingsregister geregistreerd gedurende de volkstelling van 1920/1922 toen zij vanuit Wenen in Scheveningen, gemeente Den Haag aankwamen. Zij woonden vanaf 1 Januari 1921 in de Rotterdamschestraat 6. Op 6 Juni 1922 verhuisden zij naar de Middelburgsestraat 69 en op 25 September 1924 trokken zij naar de Leuvenschestraat 31. Op 4 December 1928 werd het adres Arnhemschestraat 80, waar Reizel Araten tot in 1942 heeft gewoond.

Haar zoon Samuel Schachna trouwde op 3 Juni 1925 in Den Haag met de Poolse Chawa Hadassa Landau en op 3 Januari 1928 werd hun zoon Mendel Saul Elias geboren. Op 21 Mei 1926 werden Samuel en zijn vrouw Chawa genaturaliseerd tot Nederlands staatsburger, waardoor ook hun zoon de Nederlandse nationaliteit kreeg. Zij vertrokken op 13 November 1928 naar Antwerpen maar zijn tijdens de Holocaust uiteindelijk in Frankrijk gearresteerd en met konvooi 34 vanuit Drancy op 18 September 1942 naar Auschwitz gedeporteerd. De exacte datum van hun overlijden is niet bekend. Hun zoon Mendel Saul Elias Zangen heeft de Holocaust overleefd en meldde zich in 1947 in Antwerpen.

Haar ander zoon, Israel Jacob verhuisde op 13 Juli 1928 naar de Brugsestraat 2 en vertrok van daar op 30 December 1931 naar Antwerpen, Egelantierslaan 81. Hij was gehuwd met Anny Nebenzahl die op 18 Augustus 1908 geboren was in het Poolse Kalwarya bij Krakau. Op 10 Juni 1926  werden beiden genaturaliseerd tot Nederlands staatsburger. Beiden zijn op 10 October 1942 met konvooi 12 vanuit Mechelen naar Auschwitz gedeporteerd, dat na een stop in Kozel, waar 356 werkbekwame personen voor dwangarbeid worden geslecteerd, op 12 October in Auschwitz aankomt. Niet bekend is waar en wanneer beiden om het leven zijn gebracht.

Op 19 oktober 1942 gaf de Duitse bezetter het bevel grote delen van de kuststreek te ontruimen. Aanleiding was de aanleg van de Atlantikwall, de verdedigingslinie die de Duitsers moest beschermen tegen een geallieerde invasie. Duizenden huizen werden gesloopt en bijna 300.000 mensen werden gedwongen geëvacueerd. Ook Reizel Zangen-Araten moest evacueren en zij kwam terecht in de Scheldestraat 125 boven in Den Haag.

Van de Scheldestraat in Den Haag werd zij op 19 Februari 1943 afgevoerd naar Westerbork waar zij terechtkwam in barak 63 en waar op 22 Februari, zoals blijkt uit de aantekeningen op haar registratiekaart van de Joodse Raad, er nog intensieve pogingen zijn ondernomen om deportatie te voorkomen. Aan de emigratieafdeling werd de vraag gesteld of betrokkene voor Palestina was geregistreerd, met bijgaande kopieën van formulieren van registratie en telegrafische bevestiging van het Rode Kruis.

Dat er haast bij geboden was mocht niet baten: op 28 Februari werd aangegeven de aangelegenheid te laten rusten – "vermoedelijk al op transport" – en pas op 16 Juni 1943 kwamen er twee Rode Kruis telegrammen uit Palestina, dat de Certificaten waren aangevraagd, en op 25 Juni 1943 werd geconstateerd en op Reizel’s registratiekaart genoteerd dat verdere stappen doelloos zijn: Reizel Zangen-Araten was al op 23 Februari 1943 van Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd en bij aankomst aldaar op 26 Februari 1943 onmiddellijk vermoord.

Bronnen o.a. Gemeente Archief Den Haag, gezinskaarten Reizel Araten, Samuel Schachna Zangen en Israel Jacob Zangen; website Geni.com/Mendel Zangen; website geschiedenis van Zuidholland.nl; website Mémorial de la Shoah/Samuel Zangen; het Antwerps Vreemdelingen Dossier 203693/Samuel Schachna Zangen en het Memoriaal van de Deportatie van de Belgische Joden/Israel Jacob Zangen.

Alle rechten voorbehouden