Biografie

Over Rachel Agsteribbe en haar jongste broer Benjamin.

De oudste van de vijf kinderen van Willem Agsteribbe en Bertina van West was Rachel, die op 26 September 1912 in Amsterdam werd geboren. Zij was naaister van beroep en ongehuwd. Ook zij woonde op de Nieuwe Herengracht 159, waar haar ouders een pension exploiteerden. Rachel was geboren op de Houtkopersburgwal  8, het eerste adres waar haar ouders na hun huwelijk woonden. Via verhuizingen haar het Waterlooplein en de Zwanenburgwal belandde zij met haar ouders, broers en zussen vanaf 1935 op de Nieuwe Herengracht.

De jongste van de vijf kinderen van Willem en Bertina was Benjamin Agsteribbe, die op 18 Maart 1921 in Amsterdam werd geboren. Hij was kleermaker geworden en ook ongehuwd. Benjamin werd geboren op het Waterlooplein 35 waar zijn ouders tussen Maart 1916 en Mei 1931 hebben gewoond. Zijn vader Willem was toen zaalverhuurder.  Ook Benjamin woonde vanaf 1935 met zijn ouders, broer en zussen op de Nieuwe Herengracht 159.

Of Rachel en haar broer Benjamin een oproep gekregen hebben voor de z.g. “Arbeitseinsatz” is niet bekend; hun registratiekaarten van de Joodse Raad geven daarover geen uitsluitsel. Maar reeds op 14 Juli 1942 werden zij beiden al in Westerbork geregistreerd en twee dagen later, op 16 Juli op transport gesteld naar Auschwitz. Het transport omvatte in totaal 895 personen, waar binnen deze groep 309 Joden, die de dag van vertrek aankwamen vanuit Kamp Amersfoort.

Bij aankomst in Auschwitz op 17 Augustus 1942, werden Rachel en Benjamin ongetwijfeld geselecteerd voor “werk”, mede gezien hun leeftijd. Van Benjamin bestaat er een document, de z.g. “Zugangsliste Juden”, waarop hij voorkomt (weliswaar met een verkeerde dag van geboorte–21 i.p.v. 18 Maart) en met gevangenennummer 47896. De aard van zijn “werk” is echter niet bekend.

Van zijn zus is geen dergelijk document gevonden, maar zij komt wel voor op de transportlijst die in Auschwitz bij aankomst van het transport is aangetroffen. Onbekend is of Rachel dwangarbeid in Auschwitz heeft moeten verrichten en zo ja wat, of dat zij al kort na aankomst al werd vermoord. Overigens is het ook van Benjamin niet bekend op welke dag precies hij in Auschwitz om het leven is gekomen.

De Nederlandse Autoriteiten hebben daarom na de oorlog vastgesteld, mede op basis van onderzoek en getuigenissen van overlevenden, dat zowel Rachel als Benjamin Agsteribbe niet meer in leven zouden kunnen zijn na 30 September 1942. De gemeente Amsterdam kreeg toen opdracht om voor beiden een akte van overlijden op te maken, waarin is vastgelegd dat Rachel Agsteribbe en Benjamin Agsteribbe op 30 September 1942 in Auschwitz zijn overleden

Bronnen o.a. Het Stadsarchief, gezinskaart van Willem Agsteribbe; Archiefkaarten van Rachel Agsteribbe en Benjamin Agsteribbe; Geboorteakte Rachel Agsteribbe/1912 nr. 19427 uit register 17-folio 69verso en de akte nr. 3257 voor Benjamin Agsteribbe jaar 1921 uit het register 5-folio 73v;  het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Rachel en Benjamin Agsteribbe; Wikipedia website jodentransporten vanuit Nederland.nl/16 Juli 1942; Website Museum and Memorial Auschwitz-Birkenau/Auschwitz Prisoners/Benjamin Agsteribbe/Zugangsliste Juden; website ITS Arolson/Benjamin Agsteribbe 21-03 1931 (met foute geboortedatum)/ Zugangsliste Juden en de aktes van overlijden opgemaakt in Amsterdam op 1 September 1950: voor Rachel Agsteribbe nr.52 uit het A-register 48-folio 10verso en voor Benjamin Agsteribbe nr.49 uit het A-register 48-folio 10.

Alle rechten voorbehouden