Biografie

Het lot van het gezin van Nathan Heijmans uit Nieuwer Amstel.

Nathan Heijmans was een zoon van de effectenhandelaar Joseph Heijmans uit Appeltern en Susanna Gersons uit Tilburg en werd op 7 Octbober 1896 geboren in Alphen aan den Rijn. Nathan vertrok in 1917 uit zijn ouderlijk huis naar Amsterdam, waar hij woonruimte vond in de Sarphatistraat 149 bovenhuis, begon te werken als kantoorbediende en werd uiteindelijk boekhouder van zijn vak. Begin October 1918 verhuisde hij nog een keer naar het Jonas Daniel Meijerplein 18 en op 27 Juni 1921 vertok hij uit Amsterdam naar zijn broer Abraham Barend Heijmans, die in Bussum een tandartsenpraktijk had.

Begin 1933 kwam Nathan uit Bussum terug in Amsterdam om kort daarop naar Londen te vertrekken, waar hij op 23 April 1933 in het huwelijk trad met Sophie Philips die op 30 October 1899 in Londen geboren was. Al op 19 Mei 1933 keerden de jonggehuwden uit Londen terug in Amsterdam en betrokken een woning in de Roompostraat 11, waar op 25 October 1934 ook hun eerste dochter Ann Leah werd geboren. Vervolgens verhuisde het gezin op 22 April 1936 naar de Catharina van Clevelaan 13 in Nieuwer Amstel, waar op 8 October 1938 hun tweede dochter Joan Lucie werd geboren.

Nathan’s broer Abraham Barend Heijmans was inmiddels op 14 Augustus 1928 in Zwolle gehuwd met Helena Letter, keerden samen terug naar Bussum en kregen daar op 4 April 1930 hun eerste kind, een dochter Rosalie Suze. Na hun verhuizing op 1 April 1931 binnen de gemeente Bussum naar de Generaal de la Reijlaan 8, kregen zijn broer en schoonzus nog drie kinderen.

Abraham Barend Heijmans werd met zijn gezin op 6 September 1942 in Westerbork binnengebracht, hoogst waarschijnlijk na te zijn opgepakt, mogelijk door verraad wegens onderduik, en op 7 September al gedeporteerd naar Auschwitz. Uit de registratiekaart van Rosalie Suze Heijmans uit het archief van de Joodse Raad blijkt, dat zij als “pleegkind (dochter van broer die in Duitsland is)”, was ondergebracht bij het gezin van Nathan Heijmans, echter zonder vermelding per wanneer dat was.

Ten tijde van de verplichte registratie van alle Joden in Nederland kreeg Nathan Heijmans een z.g. “Diamant Sperre” waardoor ook zijn vrouw en twee dochters en pleegkind voorlopig van deportatie vrijgesteld werden. Uit de adminstratie van de gemeente Amsterdam is gebleken dat het gezin in April 1942 nog in Nieuwer Amstel woonde maar in December 1942 was ingeschreven in de Uiterwaardenstraat 346 in Amsterdam-Zuid. Sinds 1937 was Nathan ook nog lid van de Commissie Beheer van de Nederlands Israelitische Hoofd Synagoge (NIHS) op de Houtmarkt 8 ( het hernoemde Jonas Daniel Meijerplein).

Het gezin heeft pogingen ondernomen om te gaan onderduiken maar op 20 Juni 1943 werden allen gearresteerd tijdens de grootschalige en in het geheim voorbereidde razzia in Amsterdam en afgevoerd naar Westerbork. Daar heeft Nathan Heijmans nog verwoede pogingen ondernomen om aan deportatie te ontkomen, waarbij hier een verkorte reconstructie van de correspondentie daartoe:

22 Juni 1943: bericht aan Emigratiebureau Westerbork: Verzoeke bericht omtrent Palestina aangelegenheid.

24 Juni 1943: van Emigratiebureau Westerbork: Geen bewijs van aanwezigheid van schoonouders in Palestina. Als Auerbach bij ons is geweest berichten wij nader.

26 Juni 1943: Verzoeke plaatsing op Palestinalijst. Hierbij enige bewijzen die terug moeten.

27 Juni 1943: van Emigratieburau Westerbork: Meer bewijzen nodig. Palestinacommissie acht de bewijzen dat schoonouders van Nathan Heijmans in Palestina wonen niet voldoende. 26 Juni Geboortebewijs terug.

16 Juli 1943: van Antragstelle aan Hulp aan Vertrekkenden: Briefkaart van Häftling terug. Verdere stappen geen doel.

Want op 29 Juni al, werden Nathan Heijmans, zijn vrouw Sophie Philips, zijn beide dochters Ann Leah en Joan Lucie en pleegdochter/nichtje Rosalie Suze met een transport van bijna 2400 personen gedeporteerd naar Sobibor, waar bij aankomst aldaar op 2 Juli 1943 allen onmiddellijk in de gaskamers werden vermoord.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Nathan Heijmans, archiefkaarten van Nathan Heijmans en Sophie Philips; het archief van de Joodse Raad, registratiekaarten van Nathan Heijmans, Sophie Heijmans-Philips, Anna Leah Heijmans, Joan Lucie Heimans en pleegkind Rosalie Suze Heijmans en de wikipedialijst van jodentransporten vanuit Nederland.nl

Alle rechten voorbehouden