Biografie

Over Sophie Lievendag.

Sophie Lievendag, geboren in Enschede in 1905, was een dochter van Joseph Lievendag en Rachel Dikker. Zij was ongehuwd en was de oudste van de vier kinderen die haar ouders kregen. Haar broer Salomon Mozes en zij zelf werden tijdens de Sjoa vermoord; twee andere kinderen stierven al als babies.

Sophie kwam in Augustus 1925 vanuit Enschede naar Amsterdam, waar zij werkzaam werd als leerling-verpleegster in enkele rusthuizen in de stad. Zij woonde toen aan het Oosterpark 43 tot Juli 1934 en was werkzaam in Rusthuis Amsteldijk – ook bekend als Huize Blog, gevestigd op de Amsteldijk 87.

Vanaf Juli 1934  verhuisde zij naar de Plantage Parklaan 15 hs, waar het A.C. Wertheimhuis was gevestigd. Zij was daar werkzaam “in de huishouding van de krankzinnigenverpleging” en als “verpleegster”.

In 1932 richtte de Vereniging Centraal Israeliëtisch Krankzinnigengesticht uit plaatsgebrek in het Apeldoornse Bos een nieuwe afdeling op. Deze werd gevestigd in Amsterdam, omdat daar de meeste patiënten vandaan kwamen. Dat werd het A.C. Wertheim-huis aan de Plantage Parklaan. Het tehuis voorzag voornamelijk in de nazorg van mannelijke ex-psychiatrische patienten. Na de oorlog is de instelling niet heropend. Bron: R. Fuks-Mansfeld, Wie in tranen zaait... Geschiedenis van de joodse geestelijke gezondheidszorg in Nederland (Assen 1997) 87 e.v.

Vanaf 22 December 1938 woonde Sophie Lievendag in de Zandstraat 3 I, maar verhuisde in Mei 1943 naar de Roompotstraat 19 hs, om vervolgens op 2 Juni 1943 weer te verhuizen naar het A.C. Wertheimhuis in de Plantage Parklaan 15 hs in Amsterdam.

Tijdens de z.g. “Grossaktion”  van 20 Juni 1943, waarbij nog een grote groep “restjoden” uit Amsterdam Zuid en Oost zouden worden opgepakt, is ook Sophie Lievendag na een oproep te hebben ontvangen, afgevoerd naar Westerbork. Wegens haar functie en vroegere werkkring was zij “gesperrt”, echter in Mei en Juni 1943 kwamen die vrijstellingen allemaal te vervallen.

Op 13 Juli werd Sophie Lievendag gedeporteerd naar Sobibor en bij aankomst aldaar op 16 Juli 1943 onmiddellijk vermoord.

Stadsarchief Amsterdam, archiefkaarten van Sophie Lievendag en Joseph Lievendag, gezinskaart van Sophie Lievendag; woningkaart Zandstraat 3 en het archief van de Joodse Raad, registratiekaart van Sophie Lievendag.