In 1942 zijn in 45 Nederlandse mannen vergast in de eerste experimentele niet mobiele vergassingsinstallatie in Bernburg, Duitsland. Onder deze 45 mannen waren 13 joden.
In april 1942 werden in kamp Neuengamme 300 gevangenen geselecteerd. Zij werden enkele weken later met bussen naar het 350 kilometer verderop gelegen Bernburg gebracht.
In Bernburg, even onder Maagdenburg, stond sinds 1875 de Landes-Heil- und Pflegeanstalt, een psychiatrische inrichting. In een afgescheiden gedeelte van deze instelling werd niet genezen, maar vernietigd. Dit psychiatrisch ziekenhuis beschikte over de eerste gaskamer van het Derde Rijk.
De vergassing heeft eind mei of begin juli 1942 plaatsgevonden. Op de fictieve overlijdensaktes van deze mannen zijn data genoteerd tussen 5 juni en 2 juli 1942.
De namen van de 45 Nederlandse slachtoffers vind u hier: website Digitaal Monument Neuengamme (vriendenkringneuengamme.nl)
In het artikel De jacht op communisten - Historisch Nieuwsblad van historicus Elias van der Plicht wordt het verhaal van Hendrik Visscher verteld, één van de Bernburg-slachtoffers, maar ook het verhaal over Bernburg en de experimenten met vergassing.