Biografie

Het lot van Maurits Schouten.

Maurits Schouten was de jongste van de vier zonen van Nachman Schouten en Magaretha van West. Hij werd op 17 Januari 1919 in Amsterdam geboren en hij werkte als letterzetter en later als uitsnijder – vermoedelijk in een slachterij. Maurits was ongehuwd.

Maurits woonde thuis bij zijn ouders op de Tugelaweg 89 III in Amsterdam-Oost, waar zijn moeder Margaretha van West op 29 Juni 1939 was overleden. Nog vóórdat zijn vader eind Augustus 1940 hertrouwde met Duifje Korper, vertrok Maurits een maand eerder naar een eigen adres, t.w. Swammerdamstraat 23 III en op 4 Augustus 1941 ging hij inwonen bij zijn oom Jacob Schouten in de Retiefstraat 108 I, waar ook zijn broer Barend met zijn vrouw verbleven.

In Juli 1942 werden zo’n 4000 Joden opgeroepen zich te melden voor de z.g. "werkverruiming onder politietoezicht" (Arbeitseinsatz). Soms kregen alleen kinderen de oproep, wat bij veel mensen argwaan wekte, waardoor ze aan de oproep geen gehoor gaven. De Duitse politie reageerde hierop met razzia’s in Amsterdam Zuid en het Centrum op 14 juli 1942. Er werden ongeveer 700 mensen opgepakt.  De Joodse Raad besluit advertenties te plaatsen in “Het Joodsche Weekblad” met de oproep aan de 4000 opgeroepen Joden zich alsnog te melden teneinde de 700 gijzelaars te redden. De advertenties werkten; meer opgeroepen mensen meldden zich en het grootste deel van de 700 gijzelaars werd vrijgelaten. (bron: website “de razzia van 14 Juli 1942 in Amsterdam”).

Het is zeer waarschijnlijk dat Maurits Schouten slachtoffer geworden is van die gebeurtenis; zijn summiere registratiekaart van de Joodse Raad vertoont alleen zijn naam en geboortedatum en de datum van zijn transport, het derde transport van Westerbork naar Auschwitz: 21 Juli 1942.

Bij aankomst in Auschwitz wordt Maurits geselecteerd om werkzaamheden te verrichten maar het is niet bekend welke werkzaamheden dat zijn geweest. Ook de exacte datum van zijn overlijden was na de oorlog niet bekend. De Nederlandse Autoriteiten hebben toen vastgesteld, mede op basis van onderzoek en getuigenissen van overlevenden, dat Maurits Schouten na 30 September 1942 niet meer in leven kon zijn.

De gemeente Amsterdam kreeg toen opdracht om een akte van overlijden op te maken, waarin is vastgelegd dat Maurits Schouten 30 September 1942 in de omgeving van Auschwitz is overleden.

Volgens de Sterbebücher van Auschwitz werd Maurits Schouten daar al op 26 Augustus 1942 vermoord. Deze datum wijkt af van de officiële sterfdatum zoals na de oorlog is vastgesteld door het Nederlandse Ministerie van Justitie. Op de website joodsmonument.nl staat vooralsnog alléén de datum van overlijden, zoals destijds gepubliceerd in de Staatscourant door het Ministerie van Justitie.

Bronnen o.a. Het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten van Nachman Schouten, archiefkaart van Maurits Schouten; woningkaarten Amsterdam van Swammerdamstraat 23 III en Retiefstraat 108 I/Maurits Schouten; website oorlogsbronnen/razzia 14 Juli 1942; het archief van de Joodse Raad registratiekaart van Maurits Schouten; website Museum en Memorial Auschwitz-Birkenau/Auschwitz Prisoners/Maurits Schouten en de overlijdensakte nr. 99 van 28 October 1960 uit het A-register 116-folio 27verso, opgemaakt te Amsterdam voor Maurits Schouten.

Alle rechten voorbehouden