Briefkaart uit de collectie van het NIOD Archief 804: Onderzoek – Vernietigingskamp Sobibor.
Deze kaart van Elly Herschel is gedateerd 23 mei 1943. De afzender vermeldt als adres Arbeitslager Wlodawa. Daar de nazi’s de naam Sobibor geheim willen houden, moet het nabij gelegen plaatsje Wlodawa als adres worden vermeld, maar het is synoniem voor het vernietigingskamp Sobibor. De Joden die in het vernietigingskamp moeten werken, worden gedwongen om zo’n kaart te schrijven.
Op de kaart staat een slecht zichtbaar stempel met de tekst: Rückantwort nur über die Reichsvereinigung der Juden in Deutschland, Berlin Charlottenburg 2, Kantstr. 158. Van hieruit is de brief via de Joodse Raad in Berlijn naar de Joodse Raad in Amsterdam gegaan. De kaart heeft vader Nathan en zijn vrouw niet bereikt. Toen de brief aankwam, waren zij al op transport naar Sobibor. Boven het adres is “op transport” geschreven. Elly is, waarschijnlijk zonder het te weten, dicht bij haar ouders als die in Sobibor worden vermoord.
Jules Schelvis schrijft in zijn boek Vernietigingskamp Sobibor dat Elly Herschel vermoedelijk tijdens of na de opstand in Sobibor van 14 oktober 1943 is omgekomen.
De kaart bevat een nietszeggende tekst:
Lieve ouders,
Ik ben hier in een werkkamp, en werk in de wasserij. Met mij gaat alles goed. Het eten is hier goed. Er zijn hier Nederlanders, Fransen, Polen en Russen. Ik heb ook veel vrienden. Lieve ouders, schrijf snel terug, groeten en kussen, jullie dochter Elly L. Herschel.
Groeten aan alle vrienden.
Briefkaart uit de collectie van Herdenkingscentrum Westerbork.
Ook deze kaart van Elly Herschel, van 9 oktober 1943 aan haar neef Hartog Heilbron, verraadt niet hoe zij er werkelijk aan toe is.
De kaart bevat eveneens een nietszeggende tekst:
28-8-’43
Mijn lieve Harry. Nu wil ik iets van mij laten horen. Met mij gaat alles goed en met jou hopelijk ook. Ik ben in een werkkamp en op het moment werk ik op de strijkafdeling. Het eten is goed. Harry schrijf alsjeblieft zo snel mogelijk terug want ik verlang naar antwoord. Hartelijke groeten en kussen, je Elly L. Herschel.