Josef Rolf Calmanowitz
In Assen zijn vier Struikelstenen gelegd voor jongemannen die vanuit Duitsland naar Nederland kwamen. Het waren pioniers die zich voorbereidden op een leven in Palestina om zo aan de opbouw van een Joodse natie te werken. Daarvoor had je een opleiding in een ambacht nodig of ervaring in de agrarische sector. En zo kwamen ze in Drenthe terecht. Ze woonden het laatst in bij de familie Magnus aan de Rolderstraat 54 te Assen.
Eén van deze jonge mannen was: Josef Rolf Calmanowitz, geboren op 19 november 1919 in Leipzig uit een van oorsprong Roemeense familie. In 1939 vluchtte Josef naar Nederland. Hij woonde eerst nog in Brummen en Voorst en kwam in 1941 naar Assen. Hij werkte er in de omgeving op een boerderij. Toen hij zich voor transport naar Kamp Westerbork moest melden vluchtte hij naar Overijssel en was ondergedoken in Deventer, Enschede en Gorssel. Na verraad kwam hij alsnog in Kamp Westerbork terecht en werd in november 1942 gedeponeerd naar Auschwitz. Daarna ging hij naar Sobibor, waar hij op 31 maart 1944 omkwam. Josef was 24 jaar.
Als vrijwilliger van de Stichting Struikelstenen Assen heb ik onderzoek gedaan naar de geschiedenis van Josef en een In Memoriam uitgesproken bij de onthulling van zijn steen. Door zijn naam te adopteren bij het Holocaust Namenmonument te Amsterdam en zijn verhaal te vertellen zorg ik dat hij niet vergeten wordt.
Riet Verhoeven te Assen