Biografie

Het lot van Lion van Stratum en zijn vrouw Eva Cohen.

Lion van Stratum, de zoon van Andries van Stratum en Marianne Vos, die in Amsterdam op 23 September 1912 was geboren, was vertegenwoordiger en ook diamantbewerker. Hij woonde met zijn ouders in Antwerpen en Amsterdam maar vanaf 1930 zelfstandig in de Pieter Pauwstraat 10 in Amsterdam. In 1936 verbleef hij weer kort in Antwerpen echter vanaf 26 Januari 1937 was zijn domicilie weer Amsterdam.

Lion woonde in op diverse adressen in de stad, zoals in de Govert Flinckstrata 317 bij de familie  van der Meulen-Hausfelder, en toen in die Juni 1936 verhuisden naar de Derde Oosterparkstraat 73 III, verhuisde Lion van Stratum met hen mee. Er volgden daarna nog meer adreswijzigingen totdat Lion op 24 Juni 1943 in Amsterdam in het huwelijk trad met Eva Cohen, geboren op 11 Maart 1919 in Markelo, maar die met haar ouders Levy Anthonie Cohen en Flora Cohen-Denneboom vanaf 1942 in de Weesperstraat in Amsterdam woonden.

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in Mei 1940, woonde Lion van Stratum nog in de Derde Oosterparkstraat 73 III in Amsterdam-Oost. Nadat ook hij in 1941 verplicht was zich bij de Joodse Raad te laten registreren, kreeg hij een baan namens de Joodse Raad bij de administratie van de groentedistributie van de Raad bij de Gebr. Lever in de Valkenburgerstraat met een legitimatie C-1742, hem verstrekt door de Raad en was daardoor voorlopig vrijgesteld van deportatie. Daarnaast was Lion in het bezit van zijn EHBO diploma en fungeerde ook als ziekenverzorger.

In April 1943 verhuisde Lion nog naar de Noorder Amstellaan 4 en na zijn huwelijk  met Eva Cohen verhuisde hij vermoedelijk verplicht naar de Reitzstraat 43 III in de Transvaalbuurt van Amsterdam-Oost.  Voor zover kon worden afgeleid uit documenten woonden de echtelieden Van Stratum en Cohen niet bij elkaar maar op afzonderlijke adressen. Eva Cohen woonde in Februari 1942 in de Weesperstraat 17 II, en per October 1942 op Weesperplein 1, waar zij werkte als schoonmaakster in de Joodsche Invalide.

Eva, die vroeger naaister geweest was, was door de Joodse Raad “gesperrt” wegens functie en zij had een legitmatie van de Raad Z-1096 als werkmeisje bij de JVvVV, de Joodse Vereniging voor Verzorgen en Verpleging, een onderdeel van de Joodse Raad. In Maart 1943 verhuisde zij naar Nieuwe Keizersgracht 110, in Juli 1943 naar de Kromme Mijdrechtstraat 82 II en in Augustus 1943 naar de Tugelaweg 120 hs.

Zowel Lion en ook zijn echtgenote Eva waren óók nog in het bezit van een z.g. “Ausnahme Bescheinigung van der Laan”, een allerlaatste uitstel van deportatie maar Eva werd op 29 September 1943, gelijk met de liquidatie van de Joodse Raad door de Duitsers, uiteindelijk afgevoerd naar Westerbork, waar zij toen terechtkwam in barak 70. Eva van Stratum-Cohen werd vervolgens op 19 October 1943 op transport gesteld naar Auschwitz en bij aankomst aldaar op 22 October 1943 direct in de gaskamers van Auschwitz-Birkenau vermoord.

Lion van Stratum heeft daarentegen kennelijk nog pogingen ondernomen om onder te duiken. Hij werd op 17 Mei 1944 als strafgeval in Westerbork binnengebracht, moest in barak 65 wachten op zijn deportatie, die volgde op 19 Mei 1944. Er vertrokken toen twee transporten, naar Auschwitz en naar Bergen Belsen. Vermoedelijk is Lion van Stratum op 22 Mei 1944 in Auschwitz terechtgekomen maar het is onbekend waar hij uiteindelijk om het leven is gekomen.

Tussen zijn aankomstdatum van 22 Mei 1944 in Auschwitz en de later vastgestelde overlijdensdatum van 30 September 1944 van Lion, werden t.b.v. de oorlogsindustrie nog vele gevangenen met z.g. “Normal Transporte” vanuit het Auschwitz complex overgebracht naar o.a. naar andere bestemmingen, b.v. het Arbeitskommando Schwarzheide (Sachsenhausen), Buchenwald, Gross Rosen of Flossenburg. Of Lion van Stratum aan één van deze transporten was toegevoegd is niet bekend. Vast staat echter wel dat hij niet in Auschwitz is omgekomen.

Daarom heeft het Nederlandse Ministerie van Justitie na de oorlog opdracht gegeven aan de gemeente Amsterdam om voor Lion van Stratum een akte van overlijden op te maken, waarin is vastgesteld dat hij op 30 September 1944 in Midden Europa is overleden.

Bronnen o.a. het Stadsarchief Amsterdam, gezinskaarten van Andries van Stratum en Lion van Stratum, archiefkaarten van Lion van Stratum en Eva Cohen; woningkaart Amsterdam Govert Flinckstraat 317-I en 3e Oosterparkstraat 73-III;het archief  van de Joodse Raad, registratiekaarten van Lion van Stratum en Eva van Stratum-Cohen; de wikipedia lijst van jodentransporten vanuit Nederland.n; publicatie van het Ned. Rode Kruis “Auschwitz deel VI”, afvoertransporten uit Auschwitz en omgeving d.d. Maart 1952 en de akte van overlijden voor Lion van Stratum, opgemaakt 3 April 1952 te Amsterdam, nr. 494 uit het A-register 95-folio 84.

Alle rechten voorbehouden